You are here

Talanga 'i he lea faka-Tonga

Lau e Tohitapu ke mahino

California, USA

'Etita,



Kuo u toki tumu hono tukuange mai e tohi 'a e motu'a ko 'ena ko Sione Tupola mei Hawaii ke ne maumaui'i ho'o peesi. Me'a ta'e ufi mo'oni ko 'ene lea pea mo 'ene ngaahi 'uhinga ki he tangata kuo fili ke fakafofonga'i hotau ki'i Pule'anga'. 'Oku hange kiate au 'oku fu'u lahi faufaua e fakalotokovi ki he Palemia 'i he ki'i taimisi'i 'o 'ene faifatongia'. Kuo lea e motu'a ako ta'e'osi ko 'eni na'e hola mai mo honau famili ki Hawaii 'o 'ikai fakatatau mo 'ene lau Tohitapu he na'e 'ikai tukituki ia na'e hae 'e ia e Lao 'o e fonua pea hola holo ai pe 'i Hawaii 'o ma'u mo hono ki'i faingamalie ke lea ta'e ufi ki he tangata na'e ako'i 'e he 'ene Tamai pea ikuna.



'Oku ou fakame'apango 'ia 'i he 'ene fie tokoni ki he fefine faihala kae 'ikai fie tokoni ia ki hono famili 'oku nau maumaui'i holo e lao 'i Hawaii. 'Oku ou faka'amu pe ke 'oua 'e hoko 'a 'etau felafoaki ke tupu ai ha felotokovi'aki he na'e 'ikai pehe 'a e kamata mai ho'o pepa'. 'Oku ou faka'amu pe ki he ki'i motu'a ko 'eni ke 'alu ki he 'ene Pisope pea fakaha ki ai 'a e maumau kuo ne fai he 'oku ne hikitanga 'a e ngaahi fakahinohino na'e hinoi'i ia ki ai talu 'ene tupu. Faka'apa'apa, Fakatookilalao, Lotoma'ulalao, Angamalu, mo e ngaaahi lelei kotoa pe. Ko e me'a mahino mo'oni ko e lea 'a e kakai 'oku 'ikai 'alu ki Falelotu he Sapate. Ko e tukituki 'oku 'uhinga ia ko e kole ha faingamalie ke fakaava ha matapa kete 'alu mei he tafa'aki 'e taha ki he fa'ahi 'e taha. Ko e kole pea 'e foaki, ko e kole ha fa'ahinga me'a pe ki he tokotaha 'oku 'a'ana e me'a koia kae 'oua 'e kaiha'a 'o hange ko e founga na'e ma'u'aki e faingamalie 'o e motu'a ko 'eni ko Sione Tupola 'o ha'u ai ki Hawaii.



Fai 'a e me'a 'oku ke loto keke fai kiate koe, fai ia ki ho kaunga'api. Kapau 'oku 'i ai ha'o pa'anga totongi ho ngaahi mo'ua ki he fonua 'oku ke nofo ta'efakalao ai'. Fafanga pea akonaki'i ho'o fanau ke 'oua tenau maumau mo fakamamahi'i e ngaahi 'apiako mo e kolo 'oku ke fokoutua ai. Fai ho'o foaki 'i he lilo he koia 'a e akonaki 'a e 'Eiki. 'Oua 'e poupou ki he kovi, ko e fefine kaiha'a kuopau kene fua 'a e nunu'a 'oe angahala 'o fakatatau ki he Lao he 'oku 'ikai ke sai ia tukukehe kapau na'e akonaki'i pehe'i pe koe. 'Ofa pe 'oku 'aonga atu e talanoa 'oku fai he 'oku fai 'e he tangata ko 'eni 'a e ngaahi lea 'oku lavea kotoa e kupu 'o e Tokateline na'e ako'i ai kapau 'oku kei fanongo ki he Pisope 'o e fetu'u 'oku fokoutua aii.



Lau e Tohitapu pea lau ke mahino he 'oku mo'oni pe 'a e lau ia 'a e Palemia Dr Feleti Sevele. Tukituki 'oua 'e kaiha'a mo ma'u ta'efakalao ho'o holi. Kole pea 'e foaki, fakaha ho'o fiema'u pea ke palomesi 'e totongi fakafoki.



Ko e maumau 'o e lolotonga ni ko e fu'u lahi e fieha moe fielavame'a kae ngalo na'e ma'u e ngaahi faingamalie ke omi kihe ngaahi fonua muli ko e maumaulao pe. Tanaki ho'o pa'anga pea totongi ho'o foaki ki ho taki fakalotu pea tauhi ho lotofale ke maau pea ke toki tokoni ki he angahala. Kuo lahi faufaua e kakai mo e ngaahi famili failelei 'oku fiema'u tokoni 'i Tonga 'ave kia kinautolu ho'o tokoni he ko e kakai ia ke tokoni'i. 'Oua e poupoui'i e angahala he tene pehe ai pe 'oku lelei 'a e hala na'a ne faii.



'Ofa atu

Siosaia Moimoiangaha

siatahi [at] yahoo [dot] com