'Etita,
'Oku ongo 'aupito e felauaki 'a e kau tangata ngaue faama 'o felave'i mo e fakamatala ko'eni kuo ha he ngaahi paenga'.
"RSE Workers Scheme in jeopady due to corruption charges"
'Oku hange kiate au 'oku kamata pe ta'emahino' te'eki ke fakafolau e tu'unga matu'a ko'eni ki NZ. 'Oku hange 'a e fakamatala ko'eni' 'oku 'ikai ha fekau'aki e pule'anga Tonga mo e alea ko'eni' 'oku fai ai e hoha'a'. Kapau ko e fokotu'utu'u 'eni 'a e pule'anga' ko e toonounou eni 'a e kau 'ofisa na'a nau fokotu'utu'u e aleapau'. Kapau ko e alea 'i tu'a fakataautaha pea ko e tangata koia ko Sefita Haouli 'oku ha mai he fakamatala 'oku totonu ke 'omai mei ai e fakaikiiki 'o e palopalema ko'eni. 'I he fakamatala kuo tuku mai mei he kau mamahi ne folau' 'oku hange ia na'e fai ha tohi aleapau ki he founga ngaue' mo e totongi faka'aho' 'o tatau ai pe 'ae 'osi vave pe tuai e ngaue'. 'Oku tu'u fihi e ngaahi fakamatala he 'oku kehe 'a e fakamatala kimu'a pea fai e folau ki Nu'u Sila mo e natula 'o e ngaue 'i he tu'uta 'a e kau ngaue' ki he faama'.
Ko e fa'ahinga aleapau foki ko'eni' 'oku pelepelengesi he 'oku 'asi mai 'a e founga ngaue 'e 2 'a ia ko e ngaue aleapau mo e ngaue lau houa (taimi). Ko e ngaue aleapau 'oku 'uhinga ia 'oku 'i ai e ngaue ke fai faka'aho pe uike pe mahina pea kuo 'osi 'i ai hono totongi pau pea ko e me'a 'a e tangata 'oku tu'u
vaha'a mo e faama ('api ngaue) ko hono fakahoko e ngaue mo 'ene kau ngaue (leipa) 'o hange koia ne kumi mei Tonga'.
Ko e fa'ahinga ngaue ko'eni' kuo laui ta'u hono fai 'e he kau Tonga nofo 'Amelika pea 'oku nau ui ko e 'Iate. 'Oku kumi 'e he kau pule 'Iate' 'a e ngaahi ngaue fakama'a 'api (tauhi mala'e taapulu), taa 'akau, hiko veve, fakalelei tau'anga me'alele, fakama'a hotele mo e ngaahi ngaue langa kehekehe. 'Oku kumi
leva 'e he kau pule 'Iate 'a e kau Miko mei Mexico ke fai e ngaue pea totongi fakatatau pe ki he vave 'o e 'osi 'a e ngaue 'oku fai' pe ko e totongi pau faka'aho.
Ko e ngaahi palopalema 'oku hoko 'i he fa'ahinga ngaue ko 'eni' he 'oku fa'a ma'ama'a fau e talamahu'inga mei he mahu'inga totonu 'oka fai 'e he kakai kuonau laiseni 'i he fa'ahinga ngaue ko 'eni'. Ko e me'a 'oku fakaloloma ko e taimi 'oku ma'ulalo ai e fakamahu'inga 'a e pule 'Iate pea toe tuai e ngaue 'a e kau Miko (Mexican) pea ko e taimi eni 'oku faka'ofa ai e kau Miko (Mexican) he 'oku 'ikai fa'a ma'u ha'anau $ he 'oku fe'unga pe tola ($) ia 'oku ma'u 'osi e ngaahi fakamole moe motu'a pule 'Iate, faka'ofa ee!!
Ko me'a tatau pe kapau na'e totongi lau houa' e ngaue pea tuai hono fakahoko' ko e me'a pe 'e hoko ko e lahi ange $ 'a e kau ngaue' he tangata na'ane fai e alepau' pea ko e me'a pe 'e hoko ko e puke 'e he pule ngaue' ha'ane $ pea 'oku tupu eni mei he fakapikopiko 'a e kau ngaue' 'o toe loloa ange taimi ngaue he taimi na'e fai ki ai e aleapau. 'Oku mahino he ngaahi fakamatala kimu'a ne lahi e launga 'a e kakai 'e ni'ihi he na'e 'ikai ke nau fie ngaue he houa 'e 8 he 'aho', pea ko e mahino ko 'eni' na'e 'ikai sai e founga ngaue 'a e kau Miko Tonga'. 'Oku 'i ai 'a e fakahua he ngaahi palepale faikava' 'i hono fa'a 'eke pe
koeha ne ta'e vahe ai e kau ngaue pea ko e tali eni 'a e kau pule 'Iate', "koe pehe ke vahe he na'anau fai ha ngaue, ko e inu kava-Tonga pe 'o 'aho pea toki o ange 'o mohe he ngaue, malie mo oli ee!! 'oku ou tui 'oku pehe pe kau RSE Workers, ko e kava-Tonga e 'ihi pea inu pia e tokolahi pea o 'o mohe he ngaue, malie!!
'Ofa pe 'oku tokoni atu e fakafuofua ko'eni' ki he tala'a 'oku fai'.
Malie kau RSE!
Siosiua Moimoiangaha
Joshua [dot] Nehasi [at] AlaskaAir [dot] com
