World Bank announces $5m to support Tonga’s recovery

Fakamalo ki he WB 'i he fu'u me'a'ofa ko'eni ki Tonga, pea na'e mei tokoni lahi pea mo e me'a'ofa 'a NZ 'o kapau na'e tali 'e Tonga.'Oku totonu ke tali fiefia pe 'e Tonga ia 'a e ngaahi me'a'ofa kotoape 'oku foaki ki Tonga. Kuo 'osi mahino ki he ngaahi fonua 'o e mamani 'a e tu'u fakasiokalafi, pea mo e si'isi'i 'o Tonga 'oku ne uesia 'a e 'ekonomika 'o e fonua. 'Oku faingata'a ki he kau pisinisi 'o Tonga ke ma'u 'a e lahi (quantity) 'o e me'a 'oku fai 'aki 'a e fefakatau'aki mo e ngaahi fonua muli.Ka neongo ia 'oku mo'ui fiefia pe 'a e kakai ia 'i he me'a 'oku nau ma'u, pea mo e tau'ataina 'oku nau ma'u. 'I he tafa'aki 'e taha, 'oku 'iai 'a e ki'i tokosi'i 'oku nau ngaue 'aki honau mafai ke langa faka'ekonomika 'a e fonua ki ha lelei fakaekinautolu pe. 'Oku nau fakaafe'i mai ha kakai muli, mei ha fonua malohi ke nau ngaue'aki 'enau poto fakapisinisi, pea mo 'enau ivilahi fakapa'anga ke langa 'a e 'ekonomika 'o Tonga. Ko e pa'anga ko e ivi malohi, he 'oku ne liliu 'a e tau'ataina ke nofo popula, pea 'oku ne fa'ao fakamalohi ha fonua. He 'ikai fuoloa mei heni, kuo teke'i kitaua Tonga kihe matavao, kae paati 'a e ngaahi matakali kehe ia 'i hota loto kolo. Na'e foaki 'e he 'Otua 'a Tonga ki he'eta fangakui ke tukufakaholo mai pe kiate kitaua, pea fai atu ki hota hako 'o ta'engata. Koe kelekele 'oku fu'u si'isi'i, pea fe'unga pe mo hono ki'i kakai. 'Oku leleiange pe ke tau tali 'a e ngaahi me'a'ofa meihe ngaahi fonua, 'i he'etau feinga ke fakatau 'a Tonga kiha fonua 'oku 'ikai lotu faka-Kalisitiane. SAIA