Ko Ongoongo Tukuatu Mei he Poate Vai 'o Tonga

Nuku'alofa, Tonga

KO ONGOONGO TUKUATU MEI HE POATE VAI ‘O TONGA MOE FAKAMALO KI HE KAU TAKI MO E KAKAI ‘O E FONUA

Tu’apulelulu, 24 ‘o Siulai 2025

‘Oku fiefia ‘a e Poate Vai ‘o Tonga ke fakahoko atu kuo tali ‘e he Poate ‘a e Kau Talēkita´ ke holoki ‘a e totongi mo’ua vai´ ‘aki ‘a e pēseti ‘e 9 ‘o e vai ngaue’aki ki he kau ma’uvai´ ‘i he ngaahi ‘api nofo’anga, kamata ia ‘i he ‘aho 1 ‘o Siulai 2025.

Ko e tali ‘a hono holoki ‘a e totongi mo’ua vai ko eni´, ko e faingamalie tokoni ia ke toe ma’ama’a ange ‘a e totongi vai ki he kau ma’u’anga vai kotoa pe ‘i Tonga ni:

8,753 kau ma’uvai ki Tongatapu
1,690 kau ma’uvai ki Vava’u
779 kau ma’uvai ki Ha’apai
914 kau ma’uvai ki ‘Eua

‘Oku lolotonga fakahoko ‘e he Poate Vai ‘a Tonga´ ‘a e ngāue ki hono liliu ‘a e sisitemi tohi mo’ua´, ki hono holoki ‘a e mo’ua vai ‘aki ‘a e peseti ‘e 9. Lolotonga ‘a hono fakahoko ‘a e ngāue´ ni, ‘oku lolotonga tufa atu ‘a e ngaahi mo’ua vai ki he māhina ko Sune - Siulai 2025. Ke fakapapau’i ‘oku tonu ‘a hono holoki ‘a e mo’ua vai´, ‘e fakahū atu ‘a e holo pēseti ‘e 9 ki he ngaahi ‘aho ‘i Siulai ‘oku kau ‘i he mo’ua lolotonga, ‘i he mo’ua ‘o Siulai – ‘Aokosi, ‘aia ‘e tufa atu ‘i he māhina ko ‘Aokosi 2025.

Ko hono fakahoko ‘a e holoki ‘o e mo’ua vai´, ko ‘emau fakahā atu ‘a ‘emau kei tukupā ki hono tokonia ‘a e kau ma’u’vai ‘i he vahe kolo´ ke feau ‘enau ngaahi fakamole faka’api´ ‘i he ‘otu Tonga ni.

‘Oku mau fakamālo ‘i he fengāue’aki kuo fakahoko ‘i he uike ‘e 6 kuo maliu atu´ pea lava lelei ai e fatongia´ ni.

Fakamālo loto hounga’ia ki he ‘Eiki Palēmia´ pea moe Pule’anga lolotonga´ ‘i he ngaahi tataki moe fakahinohono kotoa pe, ‘aia na’e fiema’u ai ke mau fakahoko ‘a hono holoki e totongi vai´ ke tokonia ‘a kinautolu ‘oku nau fiema’u vivili´.

‘Oku hoko ko e fakaloto lahi ke malava ‘o fakahoko ‘a e ngāue´ ni, pea ‘oku mau Fakafeta’i ai ki he ‘Otua ‘i he ‘ene Kelesi´ na’e malava ke fakahoko ai ‘a ho’o taumu’a ngaue´ ni.

Ki he ‘Eiki Minisita ‘o e Potungāue ki he Ngaahi Pisinisi ‘o e Pule’anga´. Ko ho’o tokoni mo ‘etau fengaue’aki´ na’e hoko ko e fakalotolahi, pea mo ‘emau ‘amanaki ‘e hokohoko atu ma’a ho’o tau kakai ‘i he kaha’u.

Ki he Pule Lahi ‘o e Potungāue ki he Ngaahi Pisinisi ‘o e Pule’anga´ pea mo ho’o kau ngāue´, ‘oku mau fiefia mo hounga’ia ‘i he ‘etau fengāue’aki.

Fakamālo atu ki he kau Taki Ngāue pea moe kau ngāue ‘a e Poate Vai ‘o Tonga´ ‘i hono fakahoko ‘a e ngāue´ ni pea ‘oku tau hounga’ia ai. Neongo ‘a e lahi ‘a e ngaahi fatongia´, ka te tau tu’u fakataha pe!

Ki he kau ma’u vai ‘a e Poate Vai ‘o Tonga ‘i he Pule’anga fakatu’i ni´, ‘oku mau fakamalo atu. ‘Oku mau lave’i ‘a ho’o mou totonu ki he lelei ange ‘emau fakahoko fatongia´, pea ‘oku mau tukupā atu te mau fakahoko ia.