World leaders commit to pursue 17 Global Goals

'Oku lolotonga faka'osi'osi foki 'a e 'a'ahi mai 'a e Pope ki he fonua ni. Ko e taki lotuni foki ko e taki ia 'o e kau Katolika Kalisitiane 'o mamani 'a ia 'oku laka hake 'i he taha piliona honau tokolahi. Na'amau 'amanaki foki ki ha ngaahi akonaki fakalotu, faka-Kalisitiane mo fakalaumalie meihe taki lotuni. Ka 'i he a'u mai ki he 'ahoni ko e faka'osi'osi ia 'ene 'a'ahi faka-hisitolia ni 'oku ha mahino 'eni ia ko e konga lahi 'o e 'a'ahi ia ko'eni ko e faka-politikale. Ko e ngaahi me'a lahi na'ane me'a 'aki 'i he TV etc. ko e poupou'i kakato 'a e kaveinga ngaue 'a e pule'anga lolotonga 'o 'Amelika ni, eg 'climate change, Immigration, captalism. Cuba etc'. Ne 'uluaki mu'a foki 'a e Pope ia 'o fe'iloaki mo e 'ongo tautehina taki 'o Cuba. Ko e taha 'eni 'o e ongo tangata fakapo (human violation) lahi taha 'oku fakamo'oni'i mo 'ilo'i 'i he hisitolia 'o mamani. Mahalo 'oku lahi hake he miliona 'a e kakai kuo fakapoongi, tukupopula, to'o fkmalohi 'enau koloa mo e kelekele mo e laui kilu ki he miliona kuo nau kumi hufanga ki 'Amelika. Ne u 'amanaki ko e me'a 'a e Pope ki Cuba 'o tala ki he 'ongo tama ni ko e me'a fakalilifu mo e fakapo na'a na fai 'oku kovi ia kia Sihova hange ko e me'a koia na'e tala 'ehe palofita ko Netane kia Tevita. Hange pe 'a e 'a'ahi ia ko'eni ko hono fakamalo'ia'i 'a e ngaue pango 'a e ongo tautehina. Ko e akonaki fo'ou 'e taha kuo mau ako heni tokua ko e lahi 'a e faihia 'i mamani ko e fakatupu 'ehe 'climate change'. Kuoha setane ia 'ihe loto 'oe tangata ?. Kapau koe 'atunga e 'ae kau taki lotu moe kau taki 'oe ngaahi pule'anga, ko hono 'uhinga ia 'oku moveuveu ai 'a mamani he lolotonga ni, pea 'oku 'sound impossible' ke solova 'a e ngaahi palopalema 'o e mamani. 'Oku tau fakamalo ki he nga'unu ki mu'a 'a hono solova 'o e ngaahi palopalema 'o e mamani 'i he ta'u 'e 15 kuohili. Ka ko 'eku vakai ki he lekooti 'o e fiekaia (poverty) 'i he fonua ni 'oku kehe ia. 'I he 2008 -13.2% (39.8 mil), 2009-14.3%(43.6mil), 2013- 16% (?mil) (by US Census Bureau ). Kapau 'oku pehe 'a e fonua fika 1 he 'ekonomika 'i mamani, huanoa ngaahi fonua kehe. 'Oku tau fiema'u ha kau taki lotu moha kau taki mo'ui faka-Kalisitiane kae lava ke solova ha ngaahi palopalema lahi 'i mamani.....SAIA

Tonga's prime minister calls on UN to take action on West Papua: Tonga's prime minister Akilisi Pohiva has called on the United Nations to take action against what he described as "brutal and inhumane" activities in West Papua.