Skip to main content

You are here

Talanga 'i he lea faka-Tonga

Matema'a Tonga mo'unga ki he loto

'Etita,

Ko 'etau toki a'usia 'eni 'a e fenapasi 'a e laumalie mo e loto 'o fanoa e loi'mata 'i he fofonga 'o e Tonga kotoa 'i he kolope. Ki he kau helo 'o e 'Ikale mei he tu'u kimu'a ki he tu'u ki mui 'oku 'oatu heni 'a e fakamalo lotohounga kiate kimoutolu ko hono faka'ilonga'i 'o e fo'i piliote 'i he mamani 'o e 'akapulu pea 'oku 'i ai 'a e lotu lahi mo e 'ofa lahi kiate kimoutolu hono katoa malo e va'inga fanau.

Ki he komiti faifili, malo e fua fatongia fakapalataha mai mei hena. 'Etita kataki fokotu'u atu mu'a 'eni 'i ho'o site ka kiate au mo 'eku tui 'oku 'ikai keke fu'u muimui 'i he va'inga 'akapulu keke 'ilo'i 'a e loto 'o e kakai mo e fanau va'inga.

Kutusi te u tali atu 'i Tonga ni keke fakamahino'i mai he 'oku lahi 'a e lotomamahi 'a e kau va'inga pehe ki he matu'a koe'uhi koha si'i fa'ahinga ne ui kinautolu ki honau tu'unga totonu 'i he trail 'a eeee ko eee 'oku nau va'inga ai kae a'u ki he World Cup kuo ke 'ave kinautolu 'o tuku 'i ha tu'unga 'oku te'eki ke nau va'inga tu'otaha ia ai 'one maumau'i 'a e laumalie 'o e kau va'inga. Hey talamai ange kiate au pe 'oku fair, teu toki kolosi atu ki Teufaiva keta talanoa ki ai.

Fo'i kapakau 'e 4 'a Tonga ni ne 'ave hala ke hu ha taha 'o va'inga ka ke fakahu 'a Joseph Vaka ke kapakau he na'e kapakau he fiha? Mahalo pe na'a ke kui ho fo'i fofonga 'i he trial ne fai 'i Teufaiva. Ko Sefa ko e sekeni fika 'uluaki ia 'a e 'Ikale ka ko e pango ne u fanongo tonu hoku telinga 'i Teufaiva he 'ikai pea he 'ikai ke to 'a 'Epeli Taione ia he 'oku 'i ai 'a 'ene sponsor pea 'oku 'aonga ia ki he komiti.

Sai aupito pe 'a 'Epeli ia ka ko e 'ai ki he sai 'aupito 'oku ke 'osi 'ilo'i pe 'a e tukunga 'oku 'i ai 'a Sefa 'i he sekeni. 'Oku ke pehe 'oku oli'ia 'a e kau kapakau 'enau nofo ta'etau mai mei tu'a kae lelenoa'ia holo 'a Sefa 'i he kapakau? Koeha me'a 'oku 'ikai keke 'ave ai 'a 'Epeli ki he kapakau he na'e va'inga kapakau? koeha? ko 'ene tuma? 'io ko e mo'oni. He ka na'e 'ikai ke 'i ai ha mou 'ilo ki he sponsor 'a 'Epeli he 'ikai ke lava'i 'e ha timi kitautolu 'i he pulu 'oku tau 'i ai.

Faka'ofa ko e 'ela mai 'a e kau helohelo 'ihe va'inga kapakau 'a Seti Kiole , Ualosi pehe 'Aisea Havili kae lelenoa'ia hono 'a 'etau kau akoako kapakau pea 'e 'osi pe 'a e world cup ia 'oku te'eki ke tonu 'a e tu'u ia 'a e kapakau. Malo Sefa hono feinga'i ke ngali lelei 'a e fili he 'oku mau 'osi 'ilo'i pe ko e tu'unga hala 'ena 'oku ke 'i ai. Ko e me'a fakamamahi ko e foki mai 'a e kau kapakau 'oku 'i kai ke 'i ai ha'anau va'inga ke siofi kinautolu ha kalapu 'i muli ke si'i ma'u ai ha'a nau mo'ui. Sio ki he uesia lahi kuo mou fai TuSengi = Tu'i mo Sengi.

Hanga 'e he lau sponsor ko'eni 'one uesia lahi 'a e va'inga 'etau fanau ko e 'alu atu mo ho'o mou pakupaku pehe 'e ma'u ai ha'amou me'a? Ko e fokotu'u tu'u 'eni ne kamata mai 'aki 'etau va'inga kimu'a 'i he ongona 'o e sponsor.

10. Piere Hola

11. Seti Kiole

12. Sefa Vaka

13. Suka Hufanga

14. Ualosi Kailea

15. Vungalilo

Fiema'u lahi 'a Sefa ia kihe midfield kene tanaki'i mai 'a e sekeni mo e senita 'a England kae 'ataa 'a Suka mo Vunga pehe ki he 'etau le'okolo ki hono fakaa'u ki he kolo. Kutusi fielau na'a ke hu lalo 'aa kihe faiako pea 'oku 'ikai ke toe fiema'u ha taha ia na'e 'alu 'o univesiti ke ne 'ilo'i 'a e tu'unga 'o e tamaiki na'e fili mai 'aki he'e mate si'i foueti he tali e faingata'a kae haha'ele tuma holo pe koe ia Fika 12 'i loto.

Hey 'oua temou mamahi mai kihe tohi ni he ko e 'atunga pe ia 'o e mamahi'i fonua he ko e 'Otua mo Tonga ko hotau tofi'a. 'Ikale Tahi talu 'a e 'iloa 'a Tonga 'i he ha'ele 'a Kuini Salote ki 'Ingilani pea ko e ua 'aki pe 'eni 'i he tau 'oku 'amanaki ke fakahoko ka tau taufale'i 'a England pea talaatu ki mamani ko e fo'i piliote 'a e 'Otu Felenite.

'Ofa atu 'Ikale Tahi

Jay Lanipaka

hungerbusta69 [at] yahoo [dot] com [dot] au