Skip to main content

You are here

Talanga 'i he lea faka-Tonga

'Uluaki feinga'i a 'api pea tau toki CEDAW

Nuku'alofa, Tonga

'Etita,

'Oku malie pea fakatupu fifili he taimi tatau e ngaahi felaafoaki fekau'aki mo e CEDAW 'i ho'o paenga kae tautautefito ki hono taukave'i e totonu 'a fafine Tonga.

Ne u fanongo he taha e ngaahi malanga fili falealea malie 'a e kanititeiti mei he Lolo he ta'u 'e taha na'a ne pehe ai, ko e kakai tangata 'oku nau 'ulu 'i he famili ka ko e kakai fefine ko e kia (neck). 'E 'ikai lava e 'ulu 'o tu'uma'u ka ne 'oua hono kia. 'E 'ikai lava 'ulu ke sio ki hema mo mata'u, mui pe mu'a kae 'oua kuo ngaue 'a e kia.

Tau pehe kapau 'e 'oatu ke tatau 'ena totonu ke na fakatou 'ulu kohai te ne pukepuke e ongo 'ulu ko ia. 'Oku 'ikai ke u fakafepaki au ki he totonu 'a e kakai fefine, 'io 'oku 'i ai 'enau totonu pea 'oku totonu ke faka'apa'apa'i 'aee 'oku tau feinga ke fai he'etau 'ulungaanga fakafonua.

Ko e palopalema ia 'o e ta mo e fakamamahi'i e kakai fefine kou tui 'e 'ikai lava 'e ha lao ia pe konivesio ke ne ta'ofi, he ko e me'a faka'ulungaanga ia. Ko e ngaahi fonua ena kuo nau fakamo'oni ki he CEDAW 'oku kei lahi pe palopalema ko ia ai. Pea ko e me'a ki he ma'u kelekele 'a fafine Tonga, kou tui te tau a'u pe ki ai ka 'oku 'ikai ko e taimi totonu mahalo eni ke alea'i ai. Fefe ke tau tomu'a kamata mei 'api he 'oku taku ko 'api 'a fafine. Fofola e fala pea mo e kaliloa he ko e lelei 'a 'api ko e lelei ia 'a e siasi, sosaieti pea mo e fonua. Ko e faka'osi, ko e fokotu'u mei 'Amelika ki he kakai fefine, kohai ne 'uluaki to he hele 'a e ngata?

Faka'apa'apa atu,

Samiu Sika