You are here

Talanga 'i he lea faka-Tonga

Ko e maumau 'oku hange ha luo ta'e takele

Pago Pago, American Samoa

'Etita,

Ko e me'a 'e ua 'oku ou fakakaukau atu 'oku hoko ki ha taha 'oku 'i ai ha'ane faka'ofa'ia pe poupou ki he me'a kuo hoko 'i Nuku'alofa pea tautautefito ki ha'ane poupou ki he kau Fakafofonga na'a nau fakatupu e me'ani:

1.'Oku 'ikai ke mahino kia kinautolu e palopalema kuo hoko

2.'Oku kii male'ei pe vaivai hona 'atamai.

'Oku ou sio loto atu au ki ha me'a ne mei hoko kia ko e Mosese kapau na'ake 'a'ahi ki ha me'a faka'eiki 'oha taha 'o e kau pekia he vela pea ko ho'o kupu'i malanga 'oku pe he, "...sai pe he ko e ngaahi fu'u va'a papa ne mole, he 'e toe lava pe 'o fa'u.". 'Oku pe he koeha ha tali atu 'a e kau pisinisi kuo 'auha 'enau koloa pea mo e kakai kuo mole 'e nau ngaue mo e ma'u'anga mo'ui honau famili kapau 'e li atu ho'o fo'i fakasi'isi'i me'a kia kinautolu?

Ko e ta'u lahi na'amau hoha'a ki he feinga liliu koe'uhi ko'emau tui kapau 'e 'ikai fakalele'i e founga 'e hoko e me'a kuo hoko 'i Nuku'alofa. Ko e fanga tamai 'ena 'a e Feinga Liliu, hange ko Palofesa 'Ilaisa Futa Helu, kuo ta tu'o lahi 'ene fakaha mai kuo mavahe 'a 'ene kau Tisaipale (hange ko 'Akilisi Pohiva) mei he taumu'a mo e founga na'a nau fakakaukau ki ai.

Tuku mu'a ke u palu atu e vai na'ake 'ai mai ke ke 'ahi'ahi'i. Koeha 'oku 'ikai ke ke foki ai ki Tonga 'o fiefia mo langilangi'ia he ngaue kuo lava 'e 'Akilisi mo e toenga 'o e kau Taki Liliu. He 'ikai 'oku ifo hono faka'auha e kolo he 'oku ke nofo nonga pe ko e 'i mulina. Foki atu ki Kolomotu'a kuo check point mo fakangatangata e fe'alu'aki 'o hange ko Lebanon mo Iraqi, kuo 'ikai toe fai ha tanaki tu'unga 'a e fanau ako hili 'e nau hela he fu'u ta'u kakato, kuo hiki e totongi e koloa lolotonga ia 'oku toe tokolahi ange e kau ta'e ma'u ngaue, kuo mole e fefalalaaki, moe ha fua. Te ke lata koe 'i Tonga.

'Oku ou kole atu ki Tonga katoa ke mou lea mai mo lea hake he ko hotau mala'e totonu ke tau lea ai. Ko hotau mala'e e malu'i hotau ngaaahi famili mo hotau ngaahi 'api, ko hotau mala'e ke tau lea ai e malu'i ho tau ngaahi kolo.

'Oku ke mo'oni 'aupito Mosese 'i ho'o poini faka'osi. 'Oku 'ikai ofi ha taha ia 'i mulini pea mo Tonga ki he me'a kuo lava 'e Akilisi Pohiva.

Ko e palopalema pe he 'oku 'ikai ha taha ia 'i Mulini 'oku feinga ke lakasi e lavame'a 'a Pohiva....Hange ko e faka'auha 'o Nuku'alofa (over US$300 million), mate 'a e toko 7 ('ikai ke u ma'u ki he mahu'inga 'o e mo'ui 'e taha 'i he pa'anga Amelika), fakamasiva ki he kau pisinisi mo e kakai 'o e fonua (US$ ??????), etc.,

Koeha ha lelei 'a 'Akilisi na'e fai tanaki kiai mo hano toe mahu'inga ki he fonua 'i he kaha'u 'oku ou tui lahi 'e 'ikai lava ia ke tanu 'aki e fu'u luo ku ne keli he maumau kuo hoko.

Fka'apa'apa Atu

Sione Lousiale Kava

slkava [at] samoatelco [dot] com