You are here

Talanga 'i he lea faka-Tonga

Fakasi'isi'i hifo 'a e veve mo e fakamole taimi

Kolofo'ou,Nuku'alofa,Tonga

'Etita:



'Oku ou kole ke u hufanga atu 'i he ngaahi talaaofaki kotoa kuo fa'a ongona atu mei he paenga lafo ni. Pea 'oku 'i ai 'a e fakamalo lahi mo e hounga'ia lahi mo'oni 'i he foaki faingamalie 'oku fai 'e he Matangi Tonga ke lava 'e he Tonga kotoa 'o fakahoko mai hono le'o 'i heni pea mo e ngaahi fakakaukau. 'Oku 'i ai 'a e fa'ahinga tokosi'i 'oku nau mei mei tohi ma'u pe ki he paenga lafo ni 'oku 'ikai kemau fa'a lau. 'Aki 'a e 'uhinga 'oku lahi ange 'a e veve mo e fakamole taimi.

Na'a mau mamata fakalongolongo pe 'i he fakalanga talanoa mei 'Amelika lahi fekau'aki mo e tohi 'a e ki'i finemotu'a Tonga koia ko Mele Payne Lynch. Na'aku kau moau 'i he pango'ia 'i he tohi 'a e ki'i fefine ko'eni, pea ne u fakatokanga'i 'a e toutou lele hifo 'a Moimoiangaha 'o 'oho hifo mei Alasika. Na'a ne lau 'a e tohi 'a e kakai 'oku mahino ange ki he ki'i fefine ni, 'oku hange ha kuka, tangata, 'ai keke kuka pe koe, he 'oku ke fofonga'i kuka. Pea ke toe kau fakataha mai mo e ki'i fefine 'oku hange 'a Nuku'alofa ha back-yard (toumui). Me'apango lahi ia ho'o mo toki oo atu ki muli 'o lave 'i he moteni 'a e palama, kemo lea pehe mai ai ki Nuku'alofa ni. Ko ho'o fakalavea'i 'oku mo fai 'oku lavea 'a e tapa kotoa 'o e kolo. Kuou fie 'oatu 'a e tali totonu kiate ki moua loua heni, ka 'oku ou toe ma'ema'ekina he 'oku feuluulufi 'ae nofo.

Tukuange ho'o lau tuhutuhu, he 'oku ke 'ilo'i ko e kui pe ha taha 'i ha tuhu'i mai ha mo'oni 'okapau 'oku 'ipo hange ko koe, hufanga he fakatapu. Ko ho'o tohi 'i he Taimi Tonga ko e tohi 'ataa 'a e fu'u B.A, LL.B 'i he 'ulungaanga faka-Tonga, tukuaa foki, ko e mata'i tohi ko 'ena 'oku ke ma'u 'oku 'iloa ia 'i he kolo ni ko e TIK (ta'e 'ilo'i kita). Kuo ke fokotu'utu'u faka kuonga mai 'a e kau tama koee pea fai mo ho'o fo'i fakapoto, pea fakatokotoka mai 'a e le'e'i holo ho'o tuku ki lalo 'a e kakai mahino, pea talamai tokua 'oku ke nofo 'i he tumutumu 'o e kolope, kohai 'oku tokanga atu ki he feitu'u ko'ena. Tokanga'i na'a 'ohovale kuo ke lofa ta'e ta'ovala hifo mei he tumutumu 'o e kolope. Fai ha lea 'ofa ki Tonga pea mo hono kolo ko Nuku'alofa.

Tuku ke u fakamanatu atu kiate koe matapule, 'oku ke nofo koe 'o kailangaki'i 'a e kau tama koee ke 'ai honau tuhu ke tatau mo honau ngutu, ko e tatau 'eni honau tuhu mo honau ngutu, 'oku nau lea atu. Ko e vale pe 'e ta'utu 'o siosio kae halakaka holo pe 'a e kau ta'e maa'usia mo e kau ta'emahino, pea koe kau TIK 'o hange ko koe. 'Ai pea tuku ho'o fai 'a e me'a koe fie fakapoto, he na'e 'ikai 'ilo'i ho'o me'a na'e fai 'i Tonga ni. Kuo ke tukuhua mo fokotu'u fakakaukau ke ha'u 'a e kau popula ki Falealea, 'oku talamai 'e he fo'i setesi koia 'a e level 'oku 'i ai ho'o 'ilo.



Faka'apa'apa Atu



Loukinikini Naufahu Mataele

Loukinikini [at] aol [dot] com