'Etita,
Koe ‘uhi ke ‘oua na ‘a mole ta ‘e ‘aonga ‘a e ma ‘ukava ‘a Siosiua Lafitani mei he Sosaieti Lo ‘au, ko ha ki ‘i poloseki fekumi pe fakatotolo ‘eni na ‘e mei ala fai ‘e he va ‘a fakatotolo ke ma ‘u mei ai ha fo ‘i ‘ilo ‘oku toe ma ‘olunga ange ‘i he ngaahi me ‘a koia ne fai ai ‘a e laulea he ngaahi ‘aho kuo maliu atu.
‘Oku ou tui ‘oku ‘i ai ‘a e falukunga nusipepa Tonga na'e 'osi fakatau ‘e Siosiua Lafitani ‘o lau mo tafu ‘aki ‘a hono loto tangia! Ka ‘okapau te ne to ‘o hake ‘a e ngaahi tatau ‘o e ngaahi pepa ni ('o hange ko e Taimi ‘o Tonga, Kalonikali, Kele'a pea mo e ngaahi pepa mei Tonga ‘oku nau ma ‘u hohoko 'i Sene), he fo ‘i uike ‘e 6 kuohili ‘o fai mu'a 'a e ki'i fakatotolo si'i ko'eni.
Koe ‘uhi ‘oku ‘i ai ha mahamahalo ko e ngaahi nusipepa ni ‘oku nau fakangalikovi ‘i ‘a Tonga pea mo hotau kau taki, lau fakalautelau angee pe koe ngaahi fo ‘i talanoa pe ongoongo ( ‘o kau ai mo e ngaahi katuni mo e tohi ki he ‘Etita) 'e fiha nai ‘oku ne pehe ‘oku ngali kovi ai ‘a e fonua he ngaahi pepa ni taau taha. Toe lau fakalautelau mo e ngaahi talanoa pe ongoongo ‘oku nau hikihiki ‘i ‘a e ngaue pe lavame ‘a ‘a e fonua mo hono kakai. Pea 'e ‘i ai foki mo e ngaahi ongoongo ia ‘e ‘ikai kau ki he ongo tafa ‘aki ko ‘eni ka ‘oku totonu ke fakalautelau mo ‘eni pe ‘oku fiha ‘a honau fakakatoa. 'E ala ke ola pehe ni 'a e fakatotolo: Pepa A: 8: 9: 38 'a ia ko e fo'i ongoongo fakangalikovi'i 'e 8, fakahikihiki'i 'e 9 pea tu'u'ataa pe 'a e 38. Fai pehe ki he ngaahi pepa hono kotoa kae'oua kuo 'osi. Fakama'opo'opo taautaha pea ke toe fakama'opo'opo falalukufua.
‘E lava ke tau ma ‘u heni ha ngaahi tefito'i 'ilo lahi ‘e ala tokoni ki he ‘etau vakai ‘i pe 'oku tonu 'a e fuofua mahamahalo pe 'ikai. 'Oku toe 'i ai mo e ngaahi me'a lahi ia 'e 'asi mai mei heni fekau'aki mo e founga ngaue ‘a e ngaahi nusipepa taautaha - fakafehoanaki taautaha kinautolu mo e alaa me'a pehe ‘i he fo ‘i kaveinga koia ko e ...“fakangalikovi ‘i pea mo fakangalilelei ‘i ‘a e fonua...” ‘e he ngaahi pepa ‘oku fakakau he ki ‘i savea ni.
Ko e ki ‘i ngaue ni ‘e lava ‘o fai ia he uike pe ‘e taha 'o kapau kuo maau 'a ho'o tanaki nusipepa ka 'e 'ikai hano tatau 'a e ngaahi me'a teke ma'u heni ke tau faikava 'aki.
Ko kinautolu koia ‘oku taukei he mala ‘e ‘o e fekumi, savea pea mo e sitatisitika te nau ‘ilo ‘a e ngaahi tonounou fakasaienisi ‘o e founga ni (he ‘oku totonu ke fakafaikehekehe ‘i ‘a e ngaahi ‘elemeniti quantitative pea mo e qualitative pea pehe foki mo e sampling) ka ‘e fakaofiofi ange ‘eni ke tau tesi'i 'aki 'a e mahamahalo 'i ha fo'i fasitu'u ta'e 'i ai ha fakamo'oni he 'e lea hake ‘a ho'o fakama ‘opo ‘opo ‘o e savea ni.
‘E toe lava heni ke fakahoa ‘a e ola ‘o e ngaahi nusipepa taautaha ke vakai ‘i pe ‘oku nau kehekehe fefe pea lava ai ke tau sio pe ‘oku ‘i ai ha kehekehe ‘o e Kele ‘a pea mo e Kalonikali kae ‘uma ‘a foki ‘a e ngaahi pepa kehe. Neongo ha tonounou fakasaienisi ‘a e founga savea ni ka ko e kamata ‘anga ‘eni ha founga vakavakai ‘i ‘o ‘etau mahamahalo pe ‘oku tonu nai pe ‘ikai.
‘E lava ke tau toe foki ki he kaveinga ‘a Lafitani he kaha ‘u na ‘o kapau ‘e ma ‘u ha ola pehe ni ke tau vakavakai ‘i ‘aki ‘a ‘ene mahamahalo pea te tau toki nofo mo'oni ai pe he poini 'o hange ko 'ene faka'amu. 'Oku ou tui ‘e ‘aonga ange ‘eni ‘i ha feinga ke tali kotoa ‘a e ngaahi fuhifuhinga fehu ‘i.
Ka lava 'eni 'o fai: Kau 'Etita mou tokanga he ko Lo ‘au ‘eni ‘e Nifoloa!
Malo
Sefita Hao ‘uli
sef [dot] haouli [at] ihug [dot] co [dot] nz
