You are here

Talanga 'i he lea faka-Tonga

Tatali hifo 'a e sengai mo e killikili

Auckland, New Zealand

'Etita,

Kapau  ‘oku tonu  ‘a e lipooti mei Tonga ko hono fakanounou  ‘a e ngaue  ‘a e kau fakafofonga Fale Alea koe ‘uhi ke tukuange ha faingamalie ki he kau Minista ke lava honau fatongia pea ko  ‘ene mahino ia ko e fakanounou ‘o e houa ngaue  ‘oku  ‘ikai ko hono fakasi ‘isi ‘i  ‘o  ‘enau ngaue ka ko hono tali  ‘a e kole mei he Kapineti.

Ko  ‘ene ha kiate au ia  ‘e tokoni  ‘eni ke toe lelei ange ai  ‘a e ola  ‘o  ‘enau fengaue ‘aki pea  ‘e lava ke u fakamolemole ‘i  ‘a hono totongi  ‘o e

vahenga ni he na ‘e  ‘ikai ke nau fakalahi vahenga  ‘aki ha ‘a nau fakanounou ‘i pe  ‘a e houa ngaue ia te kinautolu pe. Kuo toe mahino mai he fakamatala tatau pe  ‘a hono tu ‘utu ‘usi holo  ‘o  ‘enau ngaue koe ‘uhi ko e ngaahi me ‘a faka ‘eiki pea mo e ngaahi fili si ‘i na ‘e pau ke fai. Ko e ngaahi me ‘a ni na ‘e tupukoso  ‘o  ‘ikai ko ha tu ‘utu ‘uni na ‘e fai  ‘e he kau fakafofonga ke nau ta ‘e ngaue ai.

 ‘Oku kamata ke tuhu kotoa  ‘a e ngaahi fakaanga ni ki he kau fakafofonga  ‘o e kakai pe  ‘o ha ai  ‘oku makatu ‘unga  ‘a e ngaahi tolo maka ni  ‘i ha taaufehi ‘a fakafo ‘i tuitui neongo  ‘a e  ‘e ‘epa mai  ‘a e ngaahi  ‘uhinga kuo u lave atu ki ai.

 ‘Oku tau fakatau ange  ‘e muimui  ‘a hotau kau fakafofonga Falealea ...– kau nopele mo e kau fakafofonga  ‘o e kakai - ki he founga fo ‘ou  ‘a e pule ‘anga he ngaahi  ‘aho ni,  ‘a ia ko hono tukuange mai ki tu ‘a  ‘a e ngaahi fakamatala mo e ngaahi tuhulu ki he  ‘enau ngaue ke toe mahino ange.  ‘Oku totonu ke fakamahino  ‘e he kau fakafofonga ni  ‘a  ‘enau tafa ‘aki koe ‘uhi ko e ngaahi tala ‘a  ‘oku hoko. Ka hoko  ‘eni te tau a ‘u ai ki he tu ‘unga tatau na ‘e  ‘ave kitautolu ki ai  ‘e Fotu Fisi ‘iahi mei he kau hiki vahenga pea mo Sione Kava ko e tauhi penisini  ‘a e pule ‘anga  ‘i Pago Pago he ngaahi uike kuo maliu atu ...–  ‘a ia ko e mahino ange  ‘a e ongo tafa ‘aki.

Koia ai  ‘Etita, ko ‘eni kuo ke tukumai  ‘a e ongoongo ki he me ‘a na ‘e hoko ...– fakaongo atu pe te ke lava  ‘o ma ‘u mai  ‘a e le ‘o mo e fakakaukau  ‘a e kau taki  ‘o hotau Fale Alea pe ko ha ‘a nau  ‘asi mai  ‘i ho ‘o peesi ni mo ha ngaahi fakamatala ke toe kakato ange  ‘a e  ‘ilo. Lolotonga ia, kole atu ke fa ‘o hifo  ‘a e ngaahi sengai mo e falukunga kilikili  ‘o ki ‘i tatali.

Sefita Hao ‘uli

sef [dot] haouli [at] ihug [dot] co [dot] nz