You are here

Talanga 'i he lea faka-Tonga

Malie ee! Veteki 'a e tukufakaholo 'o e taliangi ta'etoefehu'ia

'Okalani, Nu'usila

'Etita,

NA'A KU lau 'a ho'o ongoongo felave'i pea mo e ta'efiemalie 'a e kau tangata mo e kau fefine polisi Tonga ki he founga ngaue 'a e Komisiona Polisi 'o Tonga, Christopher Kelly, 'a ia 'oku ne ngaue 'i ha polokalama fengaue'aki tapatolu 'a e Pule'anga Tonga, 'Aositelelia mo Nu'usila, fakataumu'a ki ha fakalelei 'o e Potungaue Polisi. Neongo 'oku 'ikai 'omai 'a e kakano 'o e tohi tangi 'a e kau 'Ofisa ni, ka 'oku 'osi ha mahino mai 'a e ngaahi tefito'i 'uhinga 'oku makatu'unga ai 'a e mamahi. Pea he 'ikai ke u toe lave kiai he 'oku fai e ngaue kiai 'a e Pule'anga.

Ko e me'a mahu'inga taha 'oku ou fiefia ai au ke u langa'i atu 'a e talanoa ni, ko e malava 'e he kau Polisi ko eni na'a nau fakamo'oni ki he Tohi Tangi ke veteki 'a e Tukufakaholo kuo fuoloa ta'u 'ene mo'ui he Potungaue Polisi. 'Oku ou tui 'oku kei manatu lelei 'a e tokolahi 'o e kau Polisi mo e kakai 'o e fonua ki he lea mavae 'a e taha 'o e kau Tokoni Komanita 'o e Potungaue ni he 'aho na'e fakahoko ai hono fakalangilangi'i 'a e kakato 'o 'ene fakahoko fatongia ('a ia na'e fakamafola he TV Tonga), na'a ne fehu'i ai "Koeha 'a e 'uhinga 'o e polisi?" Na'a ne toe tali pe kiai, "Kiate au ko e polisi ko e taliangi ta'etoefehu'ia . . ." (too hangatonu mei he lea - direct quote). Malie ee! Tangane kau tangata mo e kau fefine ho'omou loto lahi ke mou ngaue ke veteki aa 'a e fo'i Tukufakaholo koia ko e Taliangi Ta'etoefehu'ia, mei homou ngaue'anga.

'I he maama koia 'oku ou poupou lahi atu ke uki leva ha'amou fakataha mo fakaafe'i 'a e toenga 'o e kau Polisi he Potungaue ke fa'u ha'a mou Kautaha 'a e Kau Polisi (Police Association) pea ke lesisita he Incorporate Society Act he vave taha. 'E hoko ho'omou kautaha ko e sino fetu'utaki ia mo e kau ma'u mafai 'o e Potungaue mo e Pule'anga 'i he ngaahi kaveinga hange ko e Fakahikihiki Lakanga, Fakalelei Vahenga, Tufotufa e faingamalie Ako, Ta'efiemalie, Fehikitaki etc. 'E malava ke fokotu'u mo ha kautaha tatau 'a e kau Polisi Tamateafi 'o ui ko e Kautaha 'a e kau Ngaue Tamate Afi (Firemen Association) pea ke kau kotoa kiai mo e kau tamate afi he ngaahi va'a kehe 'a e Pule'anga). Ko e me'a tatau 'e lava ke fokotu'u 'ehe kau Sela 'o Hu'atolitoli . . . pea ko e PSA ena ke mou ma'u fale'i mei ai. Manatu'i ko e tu'u fakataha temou lava ai e me'a lahi, ka ko e movetevete 'e 'ikai lava ai ha me'a (United you stand, Divided you fall).

Talamonu atu kau 'Ofisa pea malo e ngaue lahi mei hotau fonua na.

'Ofa atu

Dr Fotu K.V. Fisiiahi

ffisiiahi [at] unitec [dot] ac [dot] nz