Matangi Tonga
Published on Matangi Tonga (https://matangitonga.to)

Home > Fakamaau Totonu, ko e ‘Otua pe te ne lava

Fakamaau Totonu, ko e ‘Otua pe te ne lava [1]

Nuku'alofa, Tonga

Friday, June 26, 2015 - 17:00.  Updated on Wednesday, December 9, 2015 - 10:08.

'Etita,

Kau kalisitiane, ko e fakamaau totonuu (justice) ko e ‘Otua pe ia ‘oku ne lava mo mafai ke fakahokoo, ka ‘oku ‘ikai koha lau pe founga ‘aha tangata ‘iloa, pe poto, pe ha taha pee, pe ma’u mafai, pe ha pule’anga, ‘i he mamani ko’eni ‘oku tau ‘i ai.

‘Oku mahino ‘aupito ‘i he lau ‘a e Tohitapuu ‘oku ‘i ai ‘a e palani ‘a e ‘Otua ki he me’a kotoa pe na’ane fakatupuu mo e fonua kotoa ‘oku nofo ai ‘ene Fakatupuu (tangata), pea ‘oku ne pule’i ‘a e me’a kotoa pe ke fakahoko mo a’usia ma’upe ‘a hono finangaloo ‘i he ‘Ene palani ma’oni’onii, neongo pe ‘oku tuai pe vave ‘ene hokoo, ka ‘e hoko ‘ene fakamaau totonuu. Tau manatu’i ‘oku aoniu mo tokaima’ananga ‘ene tu’tu’uni kotoa pe he ko e lelei tahaa pe ia, kae ’oua te tau fai kiha lau mo e poto ‘aha tangata, he te tau palopalema’ia mo faka’ofa ‘aupito ai, he ko e ‘Otua pe ia tokotaha ‘i he ‘univeesi ko’eni ‘oku ne ‘afio’i ‘a e kaha’uu

‘Oku ou fokotu’u atu ‘a e fakakaukau ko’enii fekau’aki mo e lau ko’eni ‘o e talanga’i ‘o e CEDAW - ‘slow justice is no justice’. Kapau na’e ‘ikai tuai (slow) ‘a e fakamaau ‘a e ‘Otua kiate auu, ko e faka’ofa ka koha faka’ofa ‘a e tautea’i auu, he ‘oku ou fai hala mo mo’ui angahala ‘i he momeniti kotoa pe.

Fakafeta’i ko e ‘ikai fakamaau’i vave au ‘e he ‘Otua, ka ‘oku ne fai ‘eia ‘a e foaki mai ‘o ‘Ene meesi mo e kelesii, ko e fakamaau totonu (justice) ia ‘oku ma’olunga tahaa. ‘Oku tukuange ‘e he ‘Otua ‘a e faingamalie lahi tahaa ke u tafoki ‘o tui mo talangofua ma’upe kiate ia he kuopau ‘e fakahoko ‘a hono fakamaau’i auu ia, ka ‘oku ‘ikai ke ‘i ai ha me’a ia ko e ta’e fakamaau’i (no justice pe partial justice). 

Kiate au, ‘oku ou toe fokotu’u atu ke tau lotu’i fakamaatoato ‘a e kaveinga CEDAW ‘o tuku ki he ‘Otua ke fakahoko pe ‘Ene palanii, he ‘oku lelei ma’upe ‘a ‘Ene palani ki Tonga ni pea ‘oua ‘e fai ha manava si’i e taha.

Ko e me’a lelei mo haa mai ha maama lahi (‘a e ‘Otua) ‘oku tau ma’u katoa ‘i he ‘etau talanoa mo talanga’i fakalelei ‘aupito ‘a e kaveinga ‘o e CEDAW (‘o ‘ikai feinga’i ke ta’ofi pe faka’atungia’i ‘eha ni’ihi), na’a tau toki taa e ‘kane, topu etc’ ‘o maumau ‘i hano fakavave’i, ‘aki ha’a tau ngaue’aki ha ngaahi founga fakaetangata mo fakamamani lahi, hangee ko e ‘bullying’ (tukuhifo mo fakamalohi’i, ‘o kau ai mo e ngaahi founga fakapoto fakae’atamai) ‘o e fa’ahi e tahaa, pe ‘appeal to authority’ (ko e konivesio fakamamani lahi mo e fokotu’utu’u ‘a e UN mo e ‘u fonua ‘e 188 nai kuo nau ‘osi tali ‘a e CEDAW’) ke haa ngali lelei ange pea faka-e-onopooni ‘a e me’a ‘oku te taukave’ii, pe ‘ohofi fakafo’ituitui ta’etaau ha taha ‘oku ‘ikai tui tatau mo kita. 

Sione Fotu.   

CEDAW convention [2]
Talanga 'i he lea faka-Tonga [3]

Source URL:https://matangitonga.to/2015/06/26/fakamaau-totonu-ko-e-otua-pe-te-ne-lava

Links
[1] https://matangitonga.to/2015/06/26/fakamaau-totonu-ko-e-otua-pe-te-ne-lava [2] https://matangitonga.to/tag/cedaw-convention?page=1 [3] https://matangitonga.to/topic/talanga-i-he-lea-faka-tonga?page=1