Fakaofiofi mai a ki he maama [1]
Thursday, May 7, 2009 - 05:21. Updated on Friday, September 12, 2014 - 11:27.
'Etita,
Ne u lau hifo he tohi 'etita 'i ho'o peesi he uike ni, ko e ui ki ha taki fo'ou. Ko e me'a lelei e vahevahe fakakaukau, 'i hano fokotu'u mai ha ngaahi fokotu'utu'u 'oku maama mo faka'amanaki, pea fakalotolahi ki hota kaha'u.
Me'apango pe, 'oku tokolahi e kau faitohi ko 'enau vahevahe mai 'oku fonu 'ita mo e taaufehi'a. Kuo fakamatala 'a e matapule ni kuo to noa 'a e 'amanaki 'a Siaosi Tupou V, pea loto mamahi lahi e hou'eiki mo e kakai, pea a'u ki he'ene lave ki hono tutu 'a Nuku'alofa, ko e loto mamahi 'a e kakai 'i he ongo taki lolotonga ... Palemia mo hono Tokoni.
Ko e talanga 'a e maama 'oku ne 'omai 'a e ngaahi fakakaukau 'oku mahiki hake hono lelei mei he tu'unga lolotonga, pea hulu'i mai ha hu'anga kitu'a mei he fo'i faingata'a 'oku lolotonga tofanga ai ha taha.
'Oku tau 'i ha taimi mahu'inga ... ko 'etau fononga'ia 'a e vaa'i-taimi 'o e liliu 'a ia 'oku lolotonga hoko, 'a 'eni 'oku kaikaila ai 'a e ni'ihi, 'o 'ikai loto ki ai, kae tokua 'oku nau 'amanaki ke toki a'u pe ki he 2010 pea toki fakahoko fakalukufua, faka'angataha ai 'a e liliu. 'Oku ou tui ko e liliu, kuo fuoloa 'ene hoko mamalie mai mei he sitepu ki he sitepu, pea hokohoko atu ki he kaha'u. Ko kitaua ia 'oku totonu ke ta fakafeangai ki he founga fo'ou ke ofiofi mo tulifua ki he ngaahi fa'unga, taumu'a mo e ola 'oku fakataumu'a ki ai.
Ko e toko lahi 'o e kakai 'o Tonga ni, pea tatau pe mo muli, kuo tokamu'a atu e kau politiki mo e mata'i peni 'a e kau faiongoongo ... tokolahitaha na'e 'ikai ako faiongoongo 'o fakatoka e ngaahi kona kalasi kehekehe 'i honau loto pea puli ai e mo'oni mo e totonu. Tafoki ai pe 'a e tokolahi 'o fehi'a ki he Pule'anga, Tu'i, Palemia mo ha toe taha pe, 'oku 'ikai tui tatau mo kinautolu. 'Oku hanga 'e he fa'ahinga loto fehi'a pehee ni, 'o fakapolio'i e fonua - tutu ai 'a Nuku'alofa, pea toko lahi ko e tangutu pe 'o fakaanga mo tanaki e fakakona 'oku fai 'e he kau politiki, kae 'ikai fai tekiteki ngaue ke mo'ui mei ai mo ne 'ilo 'a e lelei mo e tau'ataina ta'ehano-tatau 'oku ma'u 'i Tonga ni.
Ko e tutu 'o Nuku'alofa, na'e fai ia 'e he kakai kona, kau tipooti mei muli, kau kaiha'a mo e kakai nofo noa'ia, tui noa'ia ki ha kakai ne nau fakamatala takihala'i kinautolu 'o nau tefua mai ko e fa'ao mafai. Ko e ola ia 'o e politiki fakamatala loi, fakakona-loto, pea ko e mahafu-tau ia 'a e kau politiki, 'i ha tapa pe 'o mamani.
Ki he ni'ihi 'oku mou nofo'aki fakakonaki e loto 'o e Tonga, mou fai ha tokoni 'oku lelei. Faka'ai'ai ke nau ngaue'i ha me'a ke nau mo'ui ai. 'Oku ou tui 'oku lahi 'aupito 'a e faingamalie 'i Tonga ni, ka 'oku 'ikai ke tau ngaue'i. Pea ka faifai pea 'i ai ha faingamalie, 'oku kakaa. Tuku atu e fa'o siaine mo hono fa'o ai e me'a fuoiiki, fefe 'a e to hina mo e kato me'akai ... tokalalo e fuoiiki mo e pala!
Ako'i ha Tonga ngaue, 'oua 'e faka'ai'ai e nofo noa 'o mohemohe misi pe mo tukuaki'i e kau taki mo ha toe kakai kehe, koe'uhi ko hota faingata'a'ia, ka hili ko ia 'oku ta tangutu pe 'o fanongo talanoa mo tanaki kona, hala'ata ha ngaue 'e fai ko e fakamatala pe mo e hanu.
He'ikai ha fa'unga pule'anga ia 'e fe'unga mo e fa'ahinga loto 'o ha kakai launga, hanu mo fakapikopiko. Tonga, tau tokanga 'o teke'i 'a e fiema'u mafai mei he'ene tolotui mai ke ngaue'aki kitaua.
'E 'i ai e 'aho te tau faka'amua e Tonga melino mo tau'ataina 'oku ta 'ilo lelei. 'I he'eta holi ki he liliu 'oku 'ikai te ta 'ilo ki ai.
Malo
Uikilifi Taufa
witcliffetaufa [at] yahoo [dot] com