Matangi Tonga
Published on Matangi Tonga (https://matangitonga.to)

Home > Temokalati mo hono Palopalema

Temokalati mo hono Palopalema [1]

Tonga

Thursday, December 21, 2006 - 10:31.  Updated on Tuesday, January 27, 2015 - 14:31.

Tangata’eiki,

Kou faka’apa’apa mo kole’I he faingamalie ko’eni ke tu’u atu mu’a’I ho’o pepa’ae ngaahi fakakaukau ni hei’ilo na’a’aonga atu ki he kakai’o e fonua.’’Oku’i ai’eku tui ta’e toe veiveiua, ko e palopalema’oku fehangahangai pea mo e fonua he ngaahi’aho ni ko e palopalema faka-laumalie. He ‘ikai ke tau fakahalaki’e kitautolu’a e fehangahangai’a e fonua mo e ngaahi faingata’a he ngaahi’aho ni, koe’uhi kuo hiki’a e’ofa’a e Tonga mei lotu na’e mo’ui mai ai’etau fanga kui’i mu’a, kae fakamamafa’a e tokanga ki he’ekonomika mo e ta’au’o e kuonga. Mole ke mama’o ha’aku fakata’e’aonga’I’a e fakalakalaka ki he fonua ni, pea’oku fu’u mahu’inga ia ke fai’a e fakalakalaka ki he lelei fakalukufua’a e fonua, ka’i he taimi tatau.’oku mahu’inga’aupito’aupito ke kau mai’a e’Otua he ngaahi fokotu’utu’u kotoa pe.’I he kuohili ne mokoi ai e finangalo’o King Siaosi Tupou 1, ke’ohake’a Tonga ki he fatafata’o e’Otua ke fai pea mei ai hotau malu’i, fai pea mei ai hotau tokoni’i kae’uma’a ke hanga’e he’Otua’o tataki’a Tonga ki ha tu’unga te tau malu ai pea mei he palopalema kotoa pe. Ka’I he’aho ni kuo feinga’a e ki’i fa’ahinga tokosi’i’oku nau ui ko e kau ...“Politiki...” ke nau ala ki he me’a pelepelengesi na’e fai’e he’uluaki fa, ko e’Otua’oku ne pule aoniu’i Tonga. Kuo feinga’a e tokosi’i ke nau to’o’a e mafai koia ke’ohifo ki he kakai. Pea’I he’eku tui’oku ta’efakapotopoto’aupito. Kapau te tau fakakaukau fakalelei, ko e palopalema kuo tau fehangahangai moia he’aho ni , koe’uhi kuo hiki’a e’ofa’a e kakai mei he’Otua,’o’ofa he koloa mo e ngaahi me’a’auha’o e mamani nunu mo vete ni. Pea’oku fu’u fiema’u ke’oua’e mole’a e’ofa koia mei Tonga, he ko e me’a pe ia te tau kei ma’uma’uluta ai’o kapau’e kei taki’a e’Otua he fonua,’I ai mo e Tu’i pea tau fakaongoongo kakato kiate ia.’Oku’i ai’a e fu’u fiema’u ke fai’a e fakaakeake fakalaumalie,’I hotau ki’i fonua,’ikai ngata pe’iatekitautolu fakafo’ituitui, kae pehe ki he Falealea’o Tonga, Kapineti mo e ngaahi fakataha’anga ma’olunga’a e fonua.’Oku fu’u fiema’u’a e fakaakeake fakalaumalie, pea fiema’u mo e laumalie’o e’Otua ke ne tataki’a e ngaahi fakakaukau kotoa pe mo e ngaahi fokotu’utu’u’oku nau fai, koe’uhi ko e lelei fakalukufua’a e kakai’o e fonua. Kuo lahi foki’a e laau lea mo e fakaanga’a e fa’ahi Temokalati ki he pule’anga’o tala’oku faihala’a e pule’anga mo e ngaahi’uhinga kehekehe. Ka kia au mo’eku tui, kou tui ta’etoeveiveiua’oku’i ai’a e me’a ia’oku totonu ke fakalelei’i’i he loto’i kulupu ko’eni, he’oku ha mahino mai’a e loto taaufehi’a’oku’ikai ke fe’unga mo e fonua ko’eni ko Tonga, pea ko e fa’ahinga loto taaufehi’a koia’oku ne fakatupu’a e fakamoveuveu ki he fonua fakalukufua. Ko e ngaahi fonua muli, 'Amelika , 'Aositelelia pea mo Nu’usila’oku lau’e he ni’ihi’o e kau poupou ki he feinga liliu ko e ngaahi fonua tu’umalie kapau te tau liliu mei he fa’unga pule lolotonga ki he faka-Temokalati.’Oku taha ia ha fo’i fakamatala ta’emo’oni pea’oku totonu ke mea’I pea’ilo’e he kakai’o e fonua, ko e fanautama’a e Temokalati ko e moveuveu pea moe longoa’a he taimi kotoa pe, pea he ‘ikai pe ke toe’osi ia. Ki ha fonua hange ko Tonga,’oku tau’ofa mo polepole ai,’oku’ikai ke tau faka’amu ke’i ai ha taimi’e’alu hake ai hatau fanau ha’aho’o inu e kona koe’uhi ko e fili ta’efakapotopoto te tau fai he’aho ni. Pea kou pehe’oku kei ma’uma’uluta ange pe’a e fonua he pule’a Ha’a Moheofo, pea kapau’oku’i ai ha faihala’I he fale’o e Tu’i,’oku’ikai’akitautolu ke tau fakamaau’i he koe pani’a e’Otua,’oku’a e’Otua tokotaha pe’a e fakamaau. Faka’osi,’oku ou tui kapau te tau’oange ha faingamalie’a e Palemia lolotonga Dr.Feleti V. Sevele pea mo e kau Minista’o e Kalauni ke nau lele’i ai’a e pulu mo tataki’a e fonua ka tau sio ki ha ola’e fakafiemalie ki he kakai fakalukufua’o e fonua. He ‘ikai te nau lava’o fai ha ngaue, kapau te tau nofo pe’o fakamoleki hotau taimi he’aho kotoa pe ko e fakaanga’i kinautolu mo lau’i,’I he’eku tui he ‘ikai ke ma’u ai ha ola’oku lelei pea he ‘ikai langa ai e fonua ki ha tu’unga’oku toe ma’olunga ange. Faka’amu pe ke u faka’osi’aki’eni, ki he kakai kotoa pe’oku nau pehe te tau tu’umalie kapau te tau mafuli ki he pule’anga faka-Temokalati,’oku ou faka’amu ke’oatu’a e me’a ko’eni ke mou fakakaukau kiai,’E malava ke tau tu’umalie kapau te tau tu’u’o ngaue fakataha ke langa hake’a e fonua mei hono tu’unga lolotonga ki ha Tonga’e faka’ofo’ofa he kaha’u ki he kakai kae’uma’a’a e kau folau’eve’eva. He kapau te tau fakapikopiko kae’ikai ke tau ngaue, te tau kei tu’utamaki ai pe.. tatau ai pe kapau te tau Temokalati pe’ikai...… Faka’apa’apa atu

'Inoke Valu

fate [at] oel [dot] to

Talanga 'i he lea faka-Tonga [2]

Source URL:https://matangitonga.to/2006/12/21/temokalati-mo-hono-palopalema

Links
[1] https://matangitonga.to/2006/12/21/temokalati-mo-hono-palopalema [2] https://matangitonga.to/topic/talanga-i-he-lea-faka-tonga?page=1