'Etita,

Fkmalo atu 'Etita e mau faingamalie ni kae tuku mu...’a ke u fklavelave atu ai kihe tohi a Mr. Joe. E Joe kai te u lave'i pe ko e liliu mamalie fe 'oku ke tapakaki mai ki ai? Naaku fanongo he letio 531 na'e lea ai e tagata'eiki pea na'e pehe 'e he tagata'eiki koeni tokua na'e 'osi temokalati pe a Tonga ia talu meihe 1880 tupu. Kou toki nofo ai o fktumutumu he ngahi fu'u fo'i kupui lao nane ha...’I e mafai pule 'a e kakai (temo) 'a ia kuo tau lele mai ai he laui senituli kuo 'osi. Kuo fuoloa taimi ke fai ha liliu fk'aufuli moha saupulu ki he 'etau konisitutone ke taau mo e laka 'o taimi. He ka 'ikai e a'u ia kihe lingitoto pea 'oku toe fu'u kovi ange 'oka kei lele e fa'ahinga pule koeni 'i he kaha...’u. Fema...’u ke taliui e memipa kotoa he loto...’i Falealea 'o Tonga ki he kakai 'o Tonga.



Fkfuofua ange ki he tupu tokolahi ...‘o Tonga ni he ngaahi 'ahoni pea ke fika mei ai kihe ta...’u e 10 nai ka hoko mai, te ke pehe ai 'e kei lava 'e he ki...’i vahe mo e me...’a oku mau meihe pule'anga o tauhi kinautolu? Tali ki ai 'oku hala 'ata'ata meihe vavaa i 'olunga ki he kilisitahi ki lolo fonua ha me'a tene fklato e fiema'u, me'a pe 'e hoko ko e 'alu 'a e fanau 'o kaihaa ke ma...’u mai ha me'a ke fktoli'a'aki e fiekaia e femeri I api. Pea ko e 'uhinga ia 'a e feinga 'a e temo ke lava ke vahevahe lelei 'a e mafai meihe ma'olunga o a'u kihe ma'ulalo. 'E lahi atu e ngahi lelei fklukufua 'oka puleanga fktemo a Tonga ni, e.g. Tuku hifo e tax ke taau mo e masiva 'a e kakai, hikii hake tax kia kinautolu oku kii fekefeka ange, fkfoki mai e 'u koloa 'a e puleanga hange ko e 'uhila ko e internet (to) ko e satelaite, etc. Lahi hono ngahi momona mo hono ngahi lelei ka 'oku ma'u pe 'a e koloa ia koeni 'e he ki'i toko niihi ka he 'ikai fai ha lave ki ai he'e 'aho pea toe po'uli pea toe 'aho hano talanoa'i. Ko e me'a koee kihe pehe "How to" te u tuku peia kia Akilisi kene toki fai ia he kou tui ko e foi issue kehe 'aupito ia.

Kaekehe faingata...’a foki Joe he 'ikai te ke ogoi e koe 'a e masiva 'i Tonga he 'oku ke valelau noa'ia pe koe I mulini hange nai ha fktafa aha fu'u tofua...’a 'i ha tahi mamaha. Pea oku malie lahi ho'o lave ki he sima vai he kou toki 'ilo'i eni 'oku 'i ai pe ha fo'i 'atamai e sima? 'Oku fu'u loloto faufaua atu ta'e hano takele.

Malo

Mosese Fineanganofo

mfineang [at] kol [dot] co [dot] nz