Matangi Tonga
Published on Matangi Tonga (https://matangitonga.to)

Home > Tu'i, Tu'i Fakale'o mo e Fakafofonga

Tu'i, Tu'i Fakale'o mo e Fakafofonga [1]

Canberra, Australia

Tuesday, June 20, 2006 - 08:38.  Updated on Thursday, October 2, 2014 - 16:44.

...‘Etita,

...‘Oku hanga he hopo sivile ko ...‘eni kuo tau situ...’a mei ai ...‘o fakamanatu mai ...‘a e ngaahi me...’a lalahi ko ...‘eni:

1....‘Oku mahino lelei ko a ...‘etau konisitutone mo e lao kiate kitautolu,

tautautefito ki he kau Fakafofonga e kakai, Kau Loea Ma...’u Mata...’itohi mo e kau Feinga Liukava, pe ...‘oku tau fafa kuikui pe he po...’uli e

2.Ko e kau feinga liliu ...‘oku nau to...’o pe ...‘a e ngaahi konga matavaivai e

konistutone ka e fakangalongalo...’i hono ...‘u konga lelei mo potupotu tatau, pea kuonau fakakuihi ai e fu...’u kakai tokolahi ...‘o nau tui au aipe

3.Ko e ngaahi motolo pule fakaangaanga kotoa kuo ...‘osi folahi mai ...‘oku mata...’a...’a mai heni ...‘oku ...‘ai noa...’ia pe ia, he ...‘oku ...‘te...’eki ke ...‘asi mai ia kuo fakavetevete lelei e ngaahi malohinga e konistutone ...‘o hulu...’i ...‘enau fekau...’aki mo e ngaahi konga ...‘oku pehe he ngaahi motolo ko e vaivai...’anga. Pea ko e kotoa e ngaahi motolo kotoa ko e muimui kuikui pe ki he me...’a ...‘oku ...‘ikai ke ai ha me...’a pehe ia

4....‘Oku kehe ...‘a e taha loea ma...’u mata...’itohi mo e taha ...‘oku mahino ki ai e lao mo e konistutone ...‘o ha fonua

...‘Oku ...‘ikai to e kehekehe ...‘a e mafai e Tu...’i mo e Tu...’i Fakale...’o kapau ...‘e mahino lelei ...‘a e konistutone faka-Tu...’i kiate kitautolu, pea ko e lea FAKAFOFONGA ...‘oku kehe leva ia. Ko e lea Fakafofonga kapau ...‘e mahino lelei ...‘etau Konistutone ...‘oku tuhu pe ia ki he taha ...‘oku fili he Tu...’i mei he kau Nopele pe Minista, pe ko ha taha falala...’anga, ke ne pule ka e ...‘ikai ke fakanofo ke Tu...’i Fakale...’o. Ko e kehekehe ...‘o e Tu...’i Fakale...’o mo e Tu...’i ...‘oku ...‘i he sino pe ka ...‘i he FATONGIA ...‘oku na mahanga lei. Pea ko e Tu...’i Fakale...’o ...‘oku ...‘ikai ko ha Fakafofonga ia ...‘o e Tu...’i ka ko e Tu...’i pe ia ...‘i he fonua ...‘oka mavahe e Tu...’I ki muli. He ka fai ha liukava ...‘o e fonua ...‘oku lolotonga pule e Tu...’i Fakale...’o ko e MOLE AI PE IA ...‘A E HA...’A TU...’I KO IA MO HONAU HAKO, kapau ...‘e fetongi ia ha Ha...’a Tu...’i fo...’ou neongo aipe ka foki atu e Tu...’i mo...’oni ne ...‘i muli.

Pea ...‘oku tau fakame...’apango...’ia he...’etau ...‘oho kuikui ko e ...‘ai temokalati

faka-Uesite lolotonga koia ia 1) ...‘oku ...‘ikai mahino ...‘a kitautolu ia kia

kitautolu, 2) pea ...‘ikai ke mahino ...‘etau konisituone mo e lao lolotonga. Kapau ...‘oku tau he noa...’ia holo pe he...’etau founga pule lolotonga, pea ...‘e fefe ai ...‘a e founga pule ...‘oku te...’eki ketau taukei...’i mo felaanga mo ia. Ko hotau ...‘atamai pe mo e anga ...‘etau fakakaukau ...‘oku tau pehe ...‘oku tau ...‘ilo e temokalati ka ...‘oku mahino lelei mai ia ...‘oku ...‘ikai, pea ko e hau he fakatu...’utamaki ...‘etau o ...‘oho kuikui he me...’a ...‘oku ...‘ikai pe ketau ...‘ilo lelei ki ai.

...‘Oku ...‘ikai ko ha pehe ...‘eni ia ...‘oku kovi ke fai ha fakalelei fakapolitikale, mole ke mama...’o. ...‘Oku fai e tokanga atu ia he kuo mata...’a...’a mai e anga totonu ia ...‘o e kau feinga liliu ...‘o fakafotunga mai he ngaahi Fekau ...‘e 10 ko ...‘eni:

Ko e kumi tu...’unga siokita fakataau taha fakautuutu, 2) Lau ako mo e mata...’itohi ...‘oku hulutu...’a, 3) Fie minisita mo e palemia ...‘alu ki he kovi ange, 4) Kataki kovi ai pe ka e ...‘ikai o ...‘o malolo ki ...‘api neongo e lahi e ...‘u maumau kuo hoko,

5) Loto tangia mo e ...‘ita fakamolokau ...‘oku tekeutua mai (kakai ...‘eni ia ...‘oku

...‘ikai totonu kenau taki), 6) ...‘Ikai to e mahino lelei mai e fakakaukau ko e ...‘ofa fonua, 7) ...‘E lahi ange ...‘a e maumau ia ...‘a e kau feinga liliu he maumau ...‘o e lolotonga ni, 8) ...‘Ikai to e mahu...’inga...’ia e kau ngaue fakapule...’anga ia he...’enau ngaue mo e fonua pe kakai fakalukufua, 9) fu...’u toko lahi e kau taki ka e si...’isi...’i e kau ngaue, 10) Pea ko e fekau hono hongofulu, fakautuutu e inu ti inu kota pea kuo moho kanoua e me...’a lahi. KO E NGAAHI FOTUNGA FO...’OU ENI ...‘O E LAU...’EIKI HE SENTULI UA TAHA.

...‘Oku tapu he lao mo e konistutone ke AVALOA E SEA E TALONI. Ko ...‘ene mavahe pe Tu...’i mei he fonua ka ...‘ikai ke ...‘ai ha Fakafofonga pea ...‘e fakanofo leva ...‘a e Tu...’i Fakale...’o, pea ka hala e Tu...’i kuopau ketau fakanofo Tu...’i fo...’ou ke tapuni...’i e sea e taloni na...’a ava katau toki hoko atu. Hange ko e lau ...‘a e Fakamaau Lahi, ko e Tu...’i mo e Tu...’i Fakale...’o he taimi ...‘oku mama...’o ai e Tu...’i ko e mafai pule tatau pe, ...‘a e ...‘oku hulu...’i mai he Kupu 43. ...‘E lava ke fili ...‘e he Tu...’i hano Fakafofonga lolotonga pe ...‘ene nofo ...‘i Tonga, hange ne hoko he kuonga ...‘o Kuini Salote, ka ...‘e FEPAKI FAKALAO, FAKAKONISTUTONE MO FAKALOSIKA ia kapau ...‘e fili ...‘e he Tu...’i ha Tu...’i Fakale...’o lolotonga ...‘ene ...‘i Tonga.

Ko e tu...’u ...‘a e pule...’anga faka-Tu...’i ...‘a kitautolu mo Pilitania, ...‘oku ...‘ikai ...‘uhinga e lea Tu...’i ia ki he hou...’eiki tangata pe, tautautefito he taimi ...‘oku tau talanoa ai ki he sea he taloni. He ko e sea ia ko ...‘eni ...‘oku ...‘ata fakalao mo konistutone ke hekeheka ai ha hou...’eiki fefine pe tangata. Kapau ko ha fefine hange ko Kuini Salote, ...‘oku heka pe ia ki he taloni neongo ...‘ene fefine, ka ko hono FAKANOFO atu pe ...‘a e hingoa TUPOU III ...‘I mui pea mahino leva ia ko e TU...’I HE TALONI, neongo ...‘ene ma...’u ...‘a e hingoa fakalangilangi ko e KUINI/QUEEN. ...‘A ia ...‘e pehe leva hono lau fakalao mo fakakonisitutone, KO E KUINI HE TALONI SEA FAKATU...’I.

Pea pehe ai pe mo e lau Tu...’i Fakale...’o, pe ko e fefine pe tangata ...‘oku ...‘ikai ko ha ...‘isiu ia , he ...‘oku heka ia ki he sea ...‘o e taloni. Pea ko e tu...’u pehe ni leva, ko Pilinisesi Pilolevu mo Pilinisi Tupouto...’a ...‘oku na mahanga lei pe kinaua he lau Tu...’i Fakale...’o pea ...‘oku ...‘ikai ke ai ha kehekehe ia he lau mafai pule, ke pehe ...‘oku mafai lahi ange ...‘a Tupouto...’a ia he ko e Pilinisi Kalauni ...‘ia Pilolevu, mole ke mama...’o. ...‘E kehe ...‘eni ia mei he talanoa ki he Pilinisi mo e Pilinisesi pe ko e Kuini mo e Tu...’i ko hono hoa. Ka ...‘okapau ko e Kuini kuo hoko ...‘o Tu...’i hange ko e Kuini Salote pea ko e talanoa kehe ia ...‘o hange ko e lave kimu...’a.

Lelei e faka...’ilo ia ne hoko he ko e fakatokanga ki he Fale ...‘o e Tu...’i mo e

Pule...’anga ke fai pe ...‘enau toutou feme...’a...’aki pea fakapapau...’i pe ...‘oku tapuni

lelei e sea e taloni, he kuo lahi e kau fie Minisita, Palemia mo e Tu...’i. Na...’a kaiha...’asi e sea e taloni ...‘e ha taha.

Siosiua Tofua'ipangai

pouvalul [at] aapt [dot] net [dot] au

Talanga 'i he lea faka-Tonga [2]

Source URL:https://matangitonga.to/2006/06/20/tui-tui-fakaleo-mo-e-fakafofonga

Links
[1] https://matangitonga.to/2006/06/20/tui-tui-fakaleo-mo-e-fakafofonga [2] https://matangitonga.to/topic/talanga-i-he-lea-faka-tonga?page=1