Ko e vākai ki he vā fakakaume‘a ‘o Siaina mo Tonga 2021

Nuku'alofa, Tonga

Fa‘u ‘e H.E. Cao Xiaolin, ‘Amapasitoa ‘o e Lepāpulika ‘o e Kakai Siainá ki he Pule‘anga FakaTu‘i ‘o Tongá

Talateu – Konga ‘Uluaki

Ko e konga ‘uluaki eni ‘o e fakamatala ‘a e Tangata‘eiki ‘Amapasitoa ‘o e Lepāpulika ‘o e Kakai Siainá ki he Pule‘anga FakaTu‘i ‘o Tonga. ‘Oku kau ki heni ‘a e ngaahi Konga Lalahi ‘e 3:

Vākai Fakalukufua;
Ko e fefolofōlai telefoni ‘a Palesiteni Xi Jinping mo ‘Ene ‘Afio Tupou VI; mo e
Foaki e Tangikē Vai ‘e 1000.

I. Vākai Fakalukufua

‘I he‘etau sio ki māmani ‘i he ngaahi māhina si‘i kó eni kuo tau situ‘a mei ai, ‘oku tau ‘ilo ai ‘oku kei hoko pē ‘a e Covid-19, ko e pole lahi taha ia ki he fa‘ahinga ‘o e tangata. Kuo hanga ‘e he Komiunitī Fakavaha‘apule‘angá ‘o tufaki mai ha faito‘o huhu ta‘ofi ke mālu‘i ‘etau mo‘uí mei he mahaki faka‘auha kó eni. Ne ‘omai ‘e he faito‘o huhu ta‘ofi kó eni ‘a e ‘amanaki kiate kitautolu ke teke‘i ‘aki ‘a e vailasi kó eni. ‘Oku tau monū‘ia he ‘oku kau ‘a Tongá ni he ngaahi fonua tokosi‘i ‘i māmani ‘oku nau kei hao mei he Covid-19. Na‘á ku talaange ki hoku ngaahi kaungāme‘a ‘i Siaina mo e ngaahi fonua kehe fekau‘aki mo e kei hao ‘a Tonga ni, pea nau talamai ko e mana eni, pea ‘oku nau faka‘amu mai ke nau ma‘u ‘a e mo‘ui tau‘atāina mo mo‘ui lelei ‘oku ou ma‘u ‘i Tongá ni.

Kuo hanga ‘e he Covid-19 ‘o uēsia kovi ‘a e fengāue‘aki fakavaha‘apule‘angá ‘i he ngaahi ‘ēlia lahi, koe‘uhi ko e fakasi‘isi‘i kuo hoko ki he ngaahi folau vakapuna fakavaha‘apule‘anga, mo e fakataputapui ‘oku hoko he ngaahi fonua, koe‘uhi ko e mahaki faka‘auha. Ka neongo ia, ‘i he ta‘ú ni, ne ‘i ai e fakalakalaka ‘i he vā fakakaume‘a ‘o Siaina mo Tongá. Na‘e ‘ave ‘a e folofola talamonū ‘a ‘Ene ‘Afio, Tupou VI ki he Pālesiteni ‘o Siaina, Xi Jinping ‘i he hokosia ‘e he Paati Kominiusi ‘a Siaina ‘a e ta‘u ‘e 100 hono fokotu‘u, ‘i Sune. Na‘e toe ‘ave foki ‘a e pōpōaki talamonū ‘a e Palēmia, Faifekau Toketā Pōhiva Tu‘i‘onetoa pea mo e Sea ‘o e Falealea, ‘Eiki Nōpele Fakafanua ki hono kātoanga‘i ‘o e senituli ‘o e Paati Kominiusi ‘a Siaina.

II. Ko e fefolofōlai telefoni ‘a Palesiteni Xi Jinping mo ‘Ene ‘Afio Tupou VI

Ko e me‘a mahu‘inga taha na‘e hoko ‘i hotau vā fakakaume‘a ‘i he ta‘ú ni, ko e ola lelei ‘o e fefolofōlai telefoni ‘a Pālesiteni Xi Jinping mo e Tama Tu‘i Tupou VI ‘i he ‘aho 24 ‘o Sepitema. Na‘e lahi ‘aupito ‘a e ngaahi me‘a na‘a na fēlotoi ki ai fekau‘aki mo e hokohoko atu e fengāue‘aki fakahoangāue ‘a Siaina mo Tonga ‘i he fakalakalaka fakalukufua. Kuo hanga ‘e he fefolofōlai telefoni kó eni, ‘o kinikini atu ‘a e hala ke tau fou ai, ki ha makatu‘unga mālohi ‘o e fengāue‘aki ‘i he ngaahi ‘ēlia kehekehe ‘i he vā ‘o Tonga mo Siaina ‘i he kaha‘u.

‘I he vā fakavaha‘apule‘anga, ko e ‘ulungāanga fakakaume‘a ‘i he vā ‘o e kau taki ‘oku mahu‘inga ‘aupito ‘i hono fakafaingofua ‘a e vā ‘o e Pule‘anga mo e Pule‘anga. ‘Oku fakafoki pē ‘emau fakakaukau ki he ngaahi manatu melie ‘o e ola lelei e ‘a‘ahi fakapule‘anga ‘a ‘Ene ‘Afio ki Siaina ‘i Ma‘asi 2018. Talu mei ai mo e kaume‘a vāofi ‘a Pālesiteni Xi Jinping mo e Tama Tu‘i, Tupou VI. ‘Oku mahu‘inga kiate kimautolu ‘a e kaungāme‘a kó eni. Ko e faka‘ilonga mahino taha ‘o e tu‘utu‘uni ngāue ki muli ‘a Siaina, ko e ngaahi fonua kotoa pē, lahi pe si‘isi‘i, mālohi pe vaivai, māsiva pe ma‘ume‘a, ‘oku nau tatau kotoa pē ‘i he māmani ‘oku tau nofo ai.

Na‘e me‘a ‘a Pālesiteni Xi Jinping ‘i he fefolofōlai telefoni ‘o pehē, na‘e talu e fokotu‘u e vā fakatipilōmētika he vaha‘a ‘o Tonga mo Siaina, mo e lōloto ‘a e fefalala‘aki ‘i he vā ‘o e ongo fonua, pea kuo na ‘osi fakahoko e ngaahi fengāue‘aki ‘i he ngaahi mala‘e kehekehe. Na‘e fakamāmafa‘i ‘e he Pālesiteni ‘o Siainá ‘a e ‘osi māteuteu ‘a Siaina ke fakalahi ‘a ‘ene ngāue fakataha mo Tonga, ‘i loto ‘i he alangafale ‘o e ngāue fakataha ‘i he Halangá mo e Halá, fakahoko ‘a e ngaahi tokoni faka‘ekonōmika mo e tekinikale ‘o ‘ikai kau ai ha ‘uhinga fakapōlitikale, hokohoko atu ‘a e ngāue fakataha ‘i he ngaahi polōseki ngōue mo e fakatekinikale, pea fakahoko mo e ngaahi tokoni ‘oku fiema‘u ‘i he teuteu‘i ‘o e fua ‘o ‘ōseni mo e ngōue, ke hū ki he māketi Siaina. ‘Oku fakaafe‘i ‘e Siaina ‘a e ngaahi pisinisi Tonga, ke nau kau ki he Faka‘ali‘ali ‘o e Ngaahi Koloa Fakavaha‘apule‘anga Hu atu ki Siaina pea mo tu‘u māteuteu ke tokoni ki hono fakafepaki‘i ‘o e Covid-19 ‘i he ngaahi me‘a te ne malava. Pea ‘oku foaki foki ‘e Siaina e ngaahi tangikē ‘e 1,000 ki he ngaahi fāmili Tonga, ke nau inu ha vai ‘oku ma‘á.

Na‘e me‘a ange ‘a Pālesiteni Xi Jinping ki He‘ene ‘Afiō, ‘e fengāue‘aki ‘a Siaina mo e ngaahi fonua ‘o e Pasifikí, ‘i ha makatu‘unga ‘oku fakatou lelei mo ikuna ki he ongo fa‘ahí. ‘Oku vekeveke ‘a Siaina ke vahevahe ‘ene a‘usia, ‘i hono fakasi‘isi‘i ‘o e masivá mo fakalōloto e fakalakalaka e ngāue fakataha ‘a e ngaahi fonua e Pasifiki, kau au ‘a Tonga mo tokoni ki he ngaahi fonua kó eni, ke toe lelei ange ‘enau lava‘i e ngaahi pole ‘o e mo‘ui lelei mo e ngaahi fakatāmaki fakaenatula. ‘E fokotu‘u ‘e Siaina ha Senitā Fekau‘aki mo e Fakasi‘isi‘i ‘o e Māsiva mo e Fakalakalaká mo ha ngaahi polōseki kehe, ke fengāue‘aki ai ‘a Siaina mo e ngaahi fonua ‘o e Pasifiki. ‘Oku māhino pē ki Siaina ‘a e ngaahi me‘a ‘oku tokanga ki ai ‘a e fanga ki‘i fonua langalanga hake, fekau‘aki mo e feliliu‘aki ‘o e ‘ea, pea te nau tokoni‘i ‘a e ngaahi fonua ‘o e Pasifiki, ke hiki‘i hake honau ivi ngāue ke lava ‘o fakafepaki‘i e feliliuaki ‘i he ‘ea.

Na‘e talamonū atu ‘a e Tama Tu‘i, Tupou VI ki he lava lelei ‘a e Ngaahi Va‘inga Fakafonua ‘a Siaina, pea pehē ‘a e fakamonū‘ia atu ki he Ngaahi Va‘inga Faka‘olimipiki ‘o e Taimi Momoko ‘i Peisingi he 2022. Na‘á ne folofola foki fekau‘aki mo e ngaahi fatongia mahu‘inga ‘o e kau mātaotao fakafaito‘o mei Siaina, mo e kau mātaomatao ‘i he ngōue mo tekinikale ‘i hono fakafepaki‘i ‘o e Covid-19 ‘i Tonga mo fakapapau‘i e malu ‘a e me‘atokoni. ‘Oku fakamālō ai ‘a Tonga. ‘E hokohoko atu ai pē ‘a e poupou mālohi ‘a Tonga ki Siaina ‘i he ngaahi ‘īsiu ‘oku tokanga lahi ki ai, ‘aki ‘ene pipiki ki he mo‘oni‘i me‘a ‘o e tau‘atāiná mo e falala pē kia kita, pea pehē foki ki he tu‘utu‘uni ngāue ‘o e Siaina pē ‘e Taha. ‘Oku poupou foki ‘a Tonga ki he ngaahi fonua ‘o e Pasifiki ‘i hono fakafefeka ange honau vā mo Siaina, pea tu‘u māteuteu pē ke fakahoko ha fatongia lelei ‘i he vā kó eni.

Na‘á ku ‘i he Palasi FakaTu‘i foki pea na‘a ku ongo‘i ‘a e mo‘oni mo e māfana e feohi fakakaume‘a ‘i he vā ‘o Pālesiteni Xi Jinping mo ‘Ene ‘Afio. Na‘e faka‘ofo‘ofa‘ia ‘aupito ‘a e ongo faha‘i, ‘a Siaina mo Tonga, ‘i he ola lelei ‘o e fefolofōlai na‘e fakahoko. Na‘e fokotu‘u ‘e Pālesiteni Xi Jinping mo ‘Ene ‘Afió ha hala fononga ki he ngāue fakataha, ‘i he vaha‘a ‘o e ongo fonuá ki he kaha‘u.

III. Foaki e Tangikē Vai ‘e 1000

Kapau ‘e ‘eke ‘e he kakai e ‘uhinga ‘oku fili ai ‘e Pālesiteni Xi Jinping ke me‘a‘ofa ‘aki ‘i he‘ene fefolofōlai telefoni mo ‘Ene ‘Afio, pea kó eni ‘a e tali. Ko e ‘uhinga tefito pē, he ko e Paati Kominiusi ‘a Siainá mo e Pule‘anga Siaina, ‘oku nau fakahoko ‘a e tu‘utu‘uni ngāue ‘oku fakatefito pē ‘i he kakai ‘i Siaina. Ko e tu‘utu‘uni ngāue kó eni ‘oku lava pe ‘o fakahoko ‘i he tu‘utu‘uni ngāue ki he ngaahi fonua muli. Koe‘uhi ko Siaina ko e fonua langalanga hake, ‘oku ‘ilo‘i ‘e Siaina ‘a e mahaki ‘o e masivá mo e faingata‘a‘ia, pea ko e ‘uhinga ia ‘o e tokoni kó eni, ko e fakahoko e me‘a kotoa pē ‘e ala lava.

Koe‘uhi ko e uēsia ‘o Tonga ‘e he Covid-19 mo e saikolone ko ia ko Herald he ta‘u kuo ‘osi, ‘oku hoko ai ‘a e malu ‘o e vaí, ko e pole lahi ki Tonga. Ko e tangikē vaí ko e fiema‘u mahu‘inga taha ia ‘a e ngaahi fāmili Tonga, pea ‘oku ‘i ai ‘a e fu‘u fiema‘u vivili ki ai. ‘Oku uēsia foki ‘e he tangikē vai ‘a e mo‘ui ‘a e ngaahi ‘api tokolahi. ‘I he fefolofōlai telefoni ‘a e Tama Tu‘i mo Pālesiteni Xi Jinping, na‘e me‘a ai ‘a e Pālesiteni ‘o pehē, ‘oku faka‘amu ‘a Siaina ke ne vahevahe ‘a ‘ene a‘usia ‘i he fakalakalaka faka‘ekonōmika mo e fakasi‘isi‘i ‘o e masiva, mo Tonga mo e ngaahi fonua kehe ‘o e Pasifiki. ‘Oku mau tui ‘e hanga ‘e he ngaahi tangikē vaí ‘o fakasi‘isi‘i ‘a e masivá pea hiki‘i hake ‘a e mo‘ui ‘a e ngaahi fāmili Tonga.

Na‘e ngāue fakavave leva ‘a e ‘Ofisi Faka‘Amapasitoa ‘a Siaina, ke fakahoko e ngaahi palōmesi ‘a Pālesiteni Xi Jinping ‘o tufa e ngaahi tangikē vai ‘e 500 ki he ngaahi fāmili na‘a nau tu‘u laveangofua taha he māhina kuo ‘osi. ‘E toki tufa leva ‘a e toé ko e tangikē vai ‘e 500 ki he uike ua ‘o Nōvema.