Lapasi 'e 'Aositelelia 'a e Anga Faka-Fonua 'o e Kakai 'o e Pasifiki [1]
Sunday, May 8, 2011 - 16:10. Updated on Monday, September 9, 2013 - 18:40.
'Etita,
KUO lapasi 'e he lao hu koloa mo e tu'utu'uni faka-mo'ui lelei 'o 'Aositelelia 'a e ngaahi anga faka-fonua 'o e kakai 'o e Pasifikí 'i hono faka-taputapui 'o e ngaue 'aki 'o e Kava (Australian Kava Ban). 'Oku ou poupou ki he "Australian Kava Movement Fair-go" (AKMF) 'i hono feinga'i ke liliu 'a e lao ko 'eni 'i 'Aositelelia.
Ko 'eku poupou eni kia Siosiua Lafitani-Tofua'ipangai, taki 'o e AKMF, 'i he 'ene teuteu lea 'aofi 'o e Kava:
(1) Ko e tu'utu'uni lao ko eni 'oku 'ikai ke 'i ai hano tu'u'anga faka-saienisi 'o kau ki he maumau faka-mo'ui lelei. Ko e ngaahi fekumi faka-saienisi motu'a (kau ai 'a e fekumi Siamane) kuo 'osi faka'ikai'i (debunk) 'e he fekumi faka-saienisi ki muini mai hange kuo malu'i ai 'a e Kava 'e he lao koloa hu mai 'o 'Amelika (US Importation & Customs) mo e US Food & Drugs Administration (FDA).
(2) 'Oku fiema'u ke fakamahino mai 'e he Potungaue Mo'ui Lelei Aositelelia pe ko e fekumi fakasaienisi fe ia 'oku nau tangutu ai pe ko e tui fakaevaha pe? Ko e ha e kaunga¯ famili 'a e Kava mo e 'olokaholo, pe ko ha faito'o kona?
(3) Ko e fatongia "burden of proof" 'oku 'i honau tafa'aki mala'e ke fakamahino mai 'a hono faka-siaenisi totonu 'o e lao ko 'ení. 'Oku 'ikai ko e palopalema eni ia 'a e ngaahi komiunití Pasifiki. Ko e fatongia eni ia 'o e Potungaue Mo'ui Lelei 'Aositelelia ke nau ha'u tasilo (transparent) mo e ngaahi fakamatala faka-saienisi ka e 'oua te nau toitoi 'i he lao fakafaikehekehe'i (discrimination) ki he ngaahi anga faka-fonua 'o e kakai Pasifiki.
(4) Ko e lao ko 'eni 'oku ne lapasi 'a e feinga faingata'a'ia (plight) 'a e kakai 'o e Pasifiki ke pusiaki'i mo fakatolonga honau ngaahi anga fakafonua. Ko e felaau'aki 'i he to ki tu'a, pea ta'e fakapotopoto e inu 'o e Kava, ko e tefito'i alea'anga kehe ia.
'Oua na'a tau tali 'aofi mo taukapo'i 'a hotau ngaahi anga faka-fonua hange ko a kuo tau halaia. 'Oku 'ikai ke 'i ai ha fekumi faka-saienisi 'i ono pooni kuo ne kailangaki'i mai 'oku tatau 'a e Kava mo e faito'o kona, pe ko e 'olokaholo.
Sione Akemeihakau Mokofisi, MBA
samokofisi [at] email [dot] phoenix [dot] edu ( samokofisi [at] email [dot] phoenix [dot] edu)