Fepale 'o e motuku kai poto [1]
Saturday, May 2, 2009 - 12:43. Updated on Friday, September 12, 2014 - 11:39.
'Etita,
'I he'eku lau hifo 'a e tohi 'a Piveni Piukala mo 'ene fakatangi ki ha taki fo'ou, 'oku foki 'eku manatuu ki he ki'i talanoa na'aku fa'alau 'i he'eku kei si'i. Ko e talanoa 'oku ou manatu ki ai mei he ki'i tohi ma'ae fanau iiki na'e ui ko e ngaahi feipale 'a 'Esope (Aesop's Fables).
Tokua na'e 'i ai 'a e fanga ki'i poto 'i ha pota vai na'a nau nofo malu mo melino ai. Faifai atu 'a 'enau nofo pea nau pehe 'oku nau fiema'u ha taki fo'ou ke ne hanga 'o 'omai kiate kinautolu 'a e fakalakalaka, he 'oku 'ikai ha fakalakalaka 'e ma'u 'i honau ki'i pota vai. Na'a nau lotu mo tangi ki he 'Otua ke 'oange ha'anau taki fo'ou.
'Ohovale pe kuo motu hifo 'a e fu'u va'a mei he fu'u 'akau 'i he ve'e vai pea pehe 'e he fanga ki'i poto, "Ko ee, ko hotau taki fo'ou ee!" Na'a nau 'uluaki teteki ki he fu'u putu'i 'akau na'e teetee pe 'i he loto vai, ka na'e faifai atu pe, pea nau oo kotoa 'o heka ai, pea nau pehee, "Si'i, ko e taki ia ko'eni 'oku 'ikai ke ne fai 'e ia ha me'a ke tau fakalakalaka ai. Tau to e lotu ke ma'u ha'atau taki fo'ou 'e taha." 'Ohovale pe kuo puna hake 'a e fu'u motuku lahi 'o tu'u 'i he vai. Pehee pe 'a e fanga ki'i poto, "'Oiaue, ko 'etau taki fo'ou 'eni, pea ko e fu'u taki faka'ofo'ofa mo malohi!" Taimi nounou pe, kuo hanga hifo 'e he fu'u motuku 'o kai 'a e fanga ki'i poto. 'Ikai foki ke 'ilo 'e he fanga ki'i poto, ko e me'akai fika 'uluaki 'a e poto ki he fu'u motuku. To e tangi lahi ange mo lotu mate 'a e fanga ki'i poto ki he 'Otua ke fakahaofi mu'a kinautolu.
Na'e lolo hifo leva ha fu'u 'uha lahi, pea kamata tafia 'a e fanga ki'i poto he 'oku 'ikai ke nau malohi 'i he kakau 'i ha vai 'oku tafe. Na'e feinga leva 'a e fanga ki'i poto ki he 'uluaki taki, ko e fu'u putu'i 'akau, 'o nau heka ai. Na'e 'efi'efi pea fepikipiki'i 'a 'enau nofo 'i he fu'u putu'i 'akau, pea kaila 'a e ki'i poto ia 'e taha, "Teu puna au 'o feinga ki 'uta" Kaila 'a e toenga 'o e fanga ki'i poto ke 'oua na'a puna he'e mafuli 'a e putu'i 'akau ka to e ngaue ha taha. Ka e pehe pe fanga ki'i poto 'i he'enau faka'efihi 'i he putu'i 'akau, "Si'i ee, kapau na'a tau nofo pe 'i hotau ki'i pota vai 'i he kamata'anga ee, pehe ni kuo tau kei malu, melino, pea 'ata'ataa 'a 'etau nofo!"
Ko e kole 'eni 'e fiha 'a e fanga ki'i poto mo hono foaki kiate kinautolu honau fiema'u mo 'ikai pe ke nau fiemalie. Ko'eni kuo kamata ke to e tangi 'a e fanga ki'i poto ki ha taki fo'ou, ka hiliange ko iaa, totonu ke tau vakai ange ki he kamta'anga, na'a ko e sai mo e melino na'a tau 'i ai, pea 'oku tau 'unu 'o mama'o ange mei he malu mo e melino 'i he fo'i fili taki fo'ou kotoa pe.
'Ai na'a ku sai ange ke tau nofo pe 'i he pota vai lolotonga, 'i ha'atau lotu ke 'omai ha taki fo'ou mo ha to e taki fo'ou, pea tau iku 'o tafia 'i ha fu'u tafe'anga pea 'ikai to e lava ke fai ha foki. 'Ofa pe he 'ikai te tau a'u ki ha taimi te tau to e faka'anaua ki he taimi na'a tau malu, melino, mo tau'ataina mo'oni ai. 'Ofa ange pe, he 'ikai te tau hange ko e 'Otu Solomone na'e fakamatala tonu ai 'i he TV Tonga2 'e Hughie Soakai, ko e memipa malolo 'o e Fale Alea 'o Solomone ka na'e 'i ai tonu he taimi na'e fakahoko ai 'a e liliu 'i Solomone!
Malo e kei ma'u faingamalie,
D.K. Fale
mauitekelangi [at] gmail [dot] com