Kuo faka’ikai’i ‘e he ‘Eiki Palemia, Hon. Samiuela ‘Akilisi Pohiva, ‘a e fakamatala ongoongo kuo ‘omai ‘e he tangata faiongoongo ko Sione Mokofisi, ‘a ia na’a ne pehē kuo fai tu’utu’uni ‘a e Kapinetí ke fakatau ha polokalama komipiuta – software – ‘aki e pa’anga ‘e laumiliona ke fakalele’aki ‘a e akó ‘i Tonga ni.
Pea ko e polokalama ko ‘ení koaa ko e polokalama ‘a e foha ‘o e ‘Eiki Palemia, Siaosi Pohiva, ‘a ia ‘oku kaungā ngāue mo e tangata ngaue fakakomipiuta (IT) ko Piveni Piukala.
Na’e me’a ‘e he ‘Eiki Palemia ‘oku matu’aki ta’emo’oni ‘a e fakamatala ko ‘eni, pea na’e ‘ikai ha tu’utu’uni pehē ‘a e Kapinetí fekau’aki mo hano fakatau ‘o ha polokalama fakakomipiuta (software) laumiliona.
“Na’e ‘ikai pea ‘oku ‘ikai ha tu’utu’uni pehē ‘a e Kapinetí,” ko e me’a ia ‘a e ‘Eiki Palemia.
Ko e fakamatala mei he foha ‘o e ‘Eiki Palemia, Siaosi Pohiva mei Fisi, na’a ne pehē ‘oku loi ‘aupito ‘a e fakamatala ‘a Sione Mokofisi, pea ‘oku ‘ikai ha fa’ahinga makatu’unga mo’oni ‘e taha ‘i he fakamatala ko ia.
Na’e pehē ‘e Siaosi ‘oku ‘ikai ha’ane kaunga ki ha fa’u ‘o ha polokalama fakakomipiuta (software) ma’ae ako ‘i Tonga, pea ko ‘ene ‘iló, ‘oku ‘ikai pe ke ‘i ai ha fa’ahinga polokalama fakakomipiuta (software) pehē ia ‘oku ala ma’u.
Na’e toe pehē foki ‘e he tangata ngāue fakakomipiuta (IT) ko Piveni Piukala ‘oku ‘ikai ha polokalama komipiuta ia kuo fa’u pe ‘oku ‘amanaki ke fa’u ‘o hangē ko e lau ‘a Mokofisi.
“’Oku ta’emo’oni ‘aupito pe ‘a e lau fakatau polokalama fakakomipiuta (software) laumiliona ia ko ‘ena,” ko e lau ia ‘a Piveni.
Na’e pehē ‘e Siaosi ‘oku mahino ‘a e fasitu’u he ongoongo ‘a Mokofisi, pea ‘oku e’a mai ‘a e taumu’a ke fakaongoongo kovi’i ‘a e Palemia, Kapinetí, pea mo ia foki.
Teu fai ‘a e ngāue fakalao ki he me’a ni,” ko e lau ia ‘a Siaosí.
Ko Mokofisi ko e taha ia kuo ne ngāue fakafepaki kia Samiuela ‘Akilisi Pohiva he ta’u lahi. Na’a ne nofo ‘Amelika, ka kuo ne foki mai ki Tonga ni.
Tukuatumei he:‘Ofisi ‘o e Palemia, Pule’anga Tonga, Nuku’alofa, ‘Aho 7 Epeleli, 2015.
