You are here

Letters

Si'i 'Ikale Tahi

'Okalani, Nu'usila

'Etita,

'Oku te fakamalo'ia hono fataki mai 'a e maa'imoa 'akapulu 'e he kau va'inga pea mo e kau 'ofisiale pea pehe ki he kau poupou mo manako 'akapulu kotoa. Kuo tau toki situ'a mei he Ipu Pasifiki pea 'oku mahino 'aupito pe 'a e fokoutua ia 'o e 'Ikale Tahi.

Kuo tala 'e he Poate 'e taha 'oku tau lolotonga 'i ha kuonga kuo falalaka lahi taha ai e 'akapulu 'i hotau fonua. Tokua kuo tau ma'olunga fau he tautau toko 7 pea 'i he tu'unga ma'olunga taha he fakahokohoko 'a e IRB. 'Oku 'ikai mo'oni 'eni he 'oku tau ma'olunga pe kitautolu ko e humai e fanga ki'i fonua fo'ou toki 'akapulu 'o hange ko Singapoa, Kuki 'Ailani, Vanuatu mo fe fua. Ko e fua totonu ia 'o e fakalakalaka 'o e 'akapulu 'e kei tonuange pe hono fakahoa ki he'etau tu'u 'i hono fakahoa mo Fisi pea mo Ha'amoa. He ka tau ka fakalaka 'i Fisi mo Ha'amoa ko 'etau 'i he topu teni ia he fakahokohoko 'a e IRB. 'Oku lekooti e ta'u 'e hongofulu kuo 'osi 'i ha kuonga kuo lesisita 'api tukuhau ai 'a e 'Ikale Tahi ia he muimuitaha kae tau fetongi 'a e Manu Samoa ia mo Fisi he 'uluaki, 'i he'etau tu'u fakapasifiki.

'Oku ki'i ngali poto lekeleka 'aupito 'a e 'i ai e fo'i malohi 'e taha 'i Fisi he ta'u ni. Ko e me'a ia ke fai ki ai e tokangaa pe koeha kuo putuputu pehe ai e fo'i he tau mo Fisi mo e Manu Samoa. Ko e fo'i hokohoko 'eni 'e uofulu tupu 'i he Manu Samoa. Pea 'oku 'alu pe e taimi ia mo e toe koviange 'a e kehekehe 'o e kai, 'o fakamuimanoa'aki 'eni e 50-3. Ko e me'a leva 'e ua 'oku mahino mai; (1) kuo hoko e fo'i ia he Manu Samoa ko e me'apau 'o hange nai ko e pau 'aupito ke fo'i 'a Siapani ia 'i ha'ana fetaulaki mo e 'Olopeleki. Mo'oni e lau, pauange e fo'i ia 'i he Manu Samoa he hopo e la'aa he 'aho hono hoko.

(2) Malo pe e pa'anga mei he IRB pea mo e Poate fo'ou, faiako mei muli, etc. Ko e tefito'i palopalema ia ko e palopalema faka'atamai mo fakasaikolosia. 'Oku teki pe e Tonga ia 'oka fe'ao mo e Ha'amoa pea na'e hoko he hisitolia pea 'oku kei hokotaki mai ki he kuonga ni. 'Oku ha'u e Manu Samoa ia kuo palotoloto 'ia kinautolu 'a e mahino ne nau kapusi e kau Tonga mei honau fonua pea he 'ikai 'aupito 'aupito te nau toe punou mo popula ki Tonga. 'Oku hu atu e 'Ikale Tahi ia 'o e taimi ni 'oku 'ikai ha mahafu ia 'i honau 'atamai. Na'a mo hono fafanga'aki ne kapa e Ma'afu 'a Fisi, 'oku 'ikai pe fai ha taufonua ia he fetaulaki mo Fisi.

Ko e kuonga ia 'o Sione Mafi mo Fakahau Valu, ne fafanga'aki pe honau kuonga 'onautolu e Mate Ma'a Tonga. Ne lea pe 'a Lupeti Finau pea fai kotoa kiai e fanau va'inga pea na'a nau mo'ui'aki ha koloa mei Fale Lahi.

'Oku fu'u nounou fau 'a Sepitema ke fai ha 'ovaholo fakasaikolosia 'o e 'Ikale Tahi kimu'a he fetaulaki mo e Manu Samoa he Ipu 'a Mamani. Ka 'e matu'aki tokoni ki he Poate mo e kau va'inga ke nau toutou fanongo mo sio ki he polokalama 'Unuaki 'o 'Eni Fonua 'a Viliami Afeaki. He ka 'ikai ma'u e loto mo e 'atamai mateaki fonua, pea 'e kei mo'oni e folofola, "Fakahingoa kimoutolu ko e 'Ikale Tahi ke mou va'inga hange ha 'Ikale Tahi, oo kimoutolu 'o vainga mai hange ha Fuleheu." Pea ka talamai 'e ha Poate kuo maaumalie e 'Ikale Tahi ke kakapuna 'i Falanisee, pea 'e toe mo'oni e folofola he huufi to'u 'akapulu 'e taha he valungofulu tupu ...…. "Tuku ia mo e loi -xxx."

'Ofa atu

Sailosi Finau

sailosifinau [at] yahoo [dot] com [dot] au