You are here

Talanga 'i he lea faka-Tonga

Si'i Tonga

Pago Pago, American Samoa

'Etita,

Malo e tau mo e ngaue lahi mei hena. 'Oku ou faka'amu teke loto fiemalie ke fakaa'u atu e ki'i fakakaukauni ki ho'o kau lau Matangi Tonga.

'Oku ou kei nofo pe mo fifili pe ko e fa'ahinga 'atamai fe mo e kakai fe ne a'u 'enau to lalo fakasosiale ki hono tutu 'o Nuku'alofa. Kuo 'osi hono 'analaiso e palopalemani 'e he kau 'atamai'ia 'o taku ko e mahaki pe ko e te'ia fakatevolo. Kau fakakaukau lahi ke u foki ki ono'aho 'o vakai'i na'a 'oku 'i ai ha 'uhinga 'oku toi mei 'aneafi ne to lalo pe hai e 'Otumotu Anga'ofa.

'Oku pe he 'e he konga hisitolia kamata mai meia Taufa'ahau te'eki hoko ko Tupou I. Ko e talanoani 'oku pe he na'e tu'i a Taufa'ahau 'i Ha'apai, Kae tu'i a 'Ulukalala 'i Vava'u pea tu'i a Aleamotu'a 'i Tonga lahi.

Ko e kamata'anga 'o e fakatahataha'i mo e fakama'opo'opo 'o Tonga fakakatoa 'oku e'a mahu'inga lahi mai 'a e malalanga'i 'e Pita Vi pea ului a Taufa'ahau ki he lotu fakakalisitiane. Na'e ta'ofi pea situ'a a Taufa'ahau mei anga faka hiteni ne lave ki ai a Pita he'ene fakahinohino. Tuku e nofo fakasinifu pea ta'ofi mo hono fakapopula'i e kakai. Pea 'ikai ngata ai ka na'e tala 'e Pita kia Taufa'ahau e fekau lalahi 'e 2.

1. Ke tokoni ki hono tu'uaki 'o e lotu,

2. Ke feinga ke anga faka 'Otua 'o fakamamafa'i hono foaki 'e ne me'a kotoa ma 'a e 'Eiki.

Ko e fekau 'uluaki ne feinga ai a Taufa'ahau ki Vava'u 'o fakaului a 'Ulukalala.

Na'e fakataha'i leva 'e 'Ulukalala mo Taufa'ahau a Vava'u mo Ha'apai pea hoko a Taufa'ahau ko e Tu'i Vava'u mo e Tu'i Ha'apai.

Na'e muimui pau a Taufa'ahau ki he fekau hono 2 'a Pita Vi. Ne tu'unga heni 'ene foaki 'ene ongo koloa mahuinga taha (Vava'u mo Ha'apai) ki he Tu'i 'o e Langi 'i he katoanga 'i Pouono.

'Oku matu'akui mahu'inga heni ke tau fakatokanga'i ange, ko e fonua na'e foaki ki langi, ko Vava'u pe ia mo Ha'apai.

Ne toki ikuna'i 'e Taufa'ahau mai ia ki mui a Tonga lahi 'o fakatahataha'i ki hono pule'anga 'i h'ene hoko ko Taufa'ahau Tupou 1, ko e Tu'i 'o e 'Otu Tonga.

'Oku ou mahalo ne mo'ungaloa pe he Tama Tu'i he lahi e ngaue mo e femo'uekina 'i hono fokotu'utu'u 'o e pule'anga fo'ou 'o si'i ta'omia ai ke fakakau a Tonga 'Eiki hono foaki ki langi.

Ko e talanoa e kuo fai pea 'oku 'a ha'a faifekau mo hou'eki ke nau fakakau hano fakakau a Tonga 'Eiki ki he alea malu'i mo e Tu'i 'o e Langi. Pea ka 'oku ha ngali fakamatatu'a e fanangani pea toe tuku ai pe ia ke u foki laukau 'aki ki he Hala Pukepuke 'o tali mai mei fu'u Toa ko Tavakefai'ana ki ha fekau mei fangatapuna.

Mafi 'o Amerika Samoa

Ngofe [at] aol [dot] com