You are here

Talanga 'i he lea faka-Tonga

Ko e ha koaa 'a e fahu?

Tonga

'Etita,

Ko e kainanga pe kita 'o e fonua pea 'oku mamaha 'aupito pea mo e 'ilo kihe 'etau ngaahi ouau mo e ngaahi tala hotau fonua. Ka ko e ki'i me'a pe eni 'e taha 'oku fu'u mahino 'aupito kiate au 'i he fanafana 'a e kaliloa, ke u 'ilo'i 'a kinautolu ko hoku "fahu" pe ko hoku fanga "mehikitanga" 'a ia ko e fanga tuofafine 'eku tangata'eiki.

'I he 'eku lau ko eni 'a e ngaahi fakamatala fekau'aki mo e ngaahi ouau 'o e me'a faka'eiki ko eni 'o 'ene 'Afio, Taufa'ahau Tupou IV, peau vakai hifo ki he ouau kosi 'ulu ko eni 'oku ha 'i he ngaahi 'ata he 'internet', 'oku ou fie fehu'i atu ai ke fai mai mu'a ha ki'i fakama'ala'ala meia tekimoutolu 'oku loloto ange mo kakato ho'o mou 'ilo ki hotau ngaahi 'ulungaanga fakafonua

Sai ko e ouau ko eni 'o e kosi 'ulu ko hai 'oku totonu ke fai 'a e fo'i ngaue koia 'o e kosi? 'Oku ou lau pe ki he pilinisesi Maori ko 'ena 'oku ne kosi e 'ulu 'o e kau pilinisesi mo 'enau ngaahi fanau, ka 'oku 'ikai te u mahino'i pe koeha 'oku ha'u ai 'a e fefine muli koia 'o fai 'a e ouau koia? Hange ko eni, 'ihe'eku ki'i ma'u vaivai, 'oku ou lave'i pe ko e fanau koia 'a Pilinisesi Salote Pilolevu mo Ma'ulupe Kotofa Tuita, 'oku 'i ai pe honau mehikitanga, ka 'oku kei fai pe kosi ia 'e he pilinisesi Maori. Koeha leva 'a e totonu mo e mo'oni 'o 'etau 'ulungaanga tukufakaholo koia 'o e fahu. Kapau koe fahu ko e me'a 'a e mehikitanga, pea 'oku ha'isia kotoa ki ai 'a e Tonga, pe ko e kainanga pe ia 'o e fonua 'ikai ke kau ai 'a Ha'a Tu'i ia mo Hou'eiki?

Kataki pe mu'a ka mou vahevahe mai ho'o mou 'oa...

Faka'apa'apa atu,

Anuanu Fakafe'atu-kihe-sina

afakafeatukihesina [at] yahoo [dot] com

'Etita - Ko e lau ko e 'a e Tikisinali 'a Churchward ko e Fahu ko ha foha pe ko ha mokopuna tangata 'o ha tuofefine 'o ha tangata.

Na'e pehe 'e Tu'ivanuavou Vaea mei he Komiti Tala Fakafonua 'a Tonga, koe'uhi ko e 'eikiange 'a Pilinisesi Pilolevu na'e tau'ataina leva ia ke tu'utu'uni pe kohai te ne kosi 'a e 'ulu 'o 'ene fanau fefine.